با
سلام.
به
سایت خانه و
خاطره خوش آمدید.
اولین
بورس دولتی
برای
اعزام دانشجویان
ایرانی به
اروپا / اول
شهریور 1308 خورشیدی
رضا
شاه حدود سه
سالی بوده که
شاه "پرشیان"
شده بود
(تاجگذاری رضا
شاه در 4 اردیبهشت
1305 خورشیدی) و همه
جهان و ایرانیان
روشنفکر و
متجدد ملی و میهنی
با سلطنت
سلسله پهلوی
موافق. اما
خارج از
موافقان او،
بودند کسانی
از جهان و ایران
که او را
مستبد و دیکتاتور
دانسته و بقول
"ملک
الشعرای بهار"
و بمضمون : «دیکتاتور
صدایش همچون
رعد و برق بود..!»(؟!)
البته بعدأ
بهار به زندگی
و کارش برگشت
و فرخی یزدی،
در گوشه زندان
و بقولی با
آمپول هوا
زندگی را
بدرود گفت، در
حالیکه
شادروان احمد
کسروی مرگ او
را بر اثر مریضی
بیش از اندازه
فرخی یزدی میداند.
با این حال
تمامی
اصلاحات اولیه
کشوری بعد از
انقراض دولت
های نالایق
تقریبأ 180 ساله
قاجاریه مغولی-
ترُکی
، در سال 1304 خورشیدی
بتوسط
پارلمان ایران
و تبعید احمد
شاه آخرین شاه
قاجاریه به
فرانسه و مدتی
بعد تاجگذاری
رضاشاه در اردیبهشت
1305 خورشیدی، سرانجام
به نتیجه
مطلوبی رسیده
و برای دومین
بار بعد از
هزار سال یک ایرانی
اصیل، شاه ایران
زمین شد(اولین
بار کریم خان
زند بود) و روح
میهن پرستی و
استقلال و سیادت
ملی- میهنی
کشور زبانزد ایرانیانی
گردید که
سالها تحت
استعمار فکری
و معنوی بیابان
گردان جنوبی و
شمالی کشور
بودند.
اعزام
اولین گروه
دانشجویی به
اروپا در اول
شهریور ماه
سال 1308 خورشیدی
اول
شهریور 1308 خورشیدی
در
زمان رضا شاه
و در شهریور 1308
خورشیدی ، برای
اولین بار
دانشجویان
ممتاز ایرانی
با بورس دولتی
عازم اروپا
گشتند تا تحصیل
علم و دانش بیاموزند
و چه خوب این
دانشجویان به
وظیفه خود عمل
کرده و با
اتمام تحصیلات
هر کدام مشاغل
مهم اداری و
دانشگاهی و
لشگری مملکت
را در دست
گرفته و زیربنای
استقلال ملی میهنی
کشور را فراهم
کردند. با یاد
آن روزگاران
فراموش نشدنی
، به ذکر
خاطراتی از
معاون وقت
وزارت معارف یا
فرهنگ آن زمان
که اسمعیل
مرآت بود ، میپردازیم
:
«... شاه
نسبت به ارتشی
که خود آن را
ساخته و
پرداخته بود و
همچنین نسبت
به وزارت
فرهنگ و
شاگردان
مدارس سخت علاقمند
بود و مخصوصأ
میل داشت
وزارت فرهنگ
از آن رخوت و
سستی دیرینه
اش بدر آمده
کاری بزرگ را
آغاز کند و
درست در این
بحبوبه بود که
من به معاونت
وزارت معارف
منصوب شده
بودم. یکروز
در جلسه هیأت
دولت، اعلیحضرت
رضا شاه که
خوب میدانست
مهربانی و
گذشت زیاده از
حدّ
اعتمادالدوله
(وزیر فرهنگ)
مانع از تکان
و جهش سریع
وزارت فرهنگ
است خطاب به
مرحوم تیمورتاش
گفتند: «شما با
وزراء مشورت
کنید و بودجه
وزارت معارف
را تا حدّ کافی
بالا ببرید و
لایحه ای تهیه
نمایید تا وزارت
معارف آن را
به مجلس پیشنهاد
نماید که از
آخر سال تحصیلی
امسال برای
مدت پنج سال،
سالی یکصد نفر
محصل جهت تحصیل
در رشته های
مختلف به
اروپا اعزام
شوند و وزارت
معارف را مامور
اجرای این کار
کنید... چیزی
نگذشت که مجلس
لایحه را تصویب
نمود و بودجه
ای نیز توسط آقای
تقی زاده وزیر
مالیه وقت تهیه
گردید و از میان
محصلین واجد
شرایط برای
نخستین بار صد
نفر انتخاب
شدند تا به
خارج اعزام گردند.
باری، آن روز
که این عده را
به حضور اعلیحضرت
فقید برده بودیم
روز اول شهریور
ماه 1308 خورشیدی
بود. عده زیادی
از رجال کشوری
و لشگری نیز
حضور داشتند.
صد نفر محصل
با کت و شلوار
خاکستری رنگ،
کراوات طوسی،
کفش مشکی، و
کلاه پهلوی به
اتفاق و
راهنمایی ما،
به دربار آمده
بودند تا به
اعلیحضرت فقید
وداع بگویند.
ساعت 4 بعد از
ظهر بود. نخست
تیمورتاش از
محصلین سان دید
و به دقت
لباسهای آنان
را وارسی کرد
و سپس ساعت
چهارونیم بعد
از ظهر اعلیحضرت
فقید از عمارت
مخصوص خود با
لباس نظامی و
شنل آبی و عصای
معروف، با
قدمهای محکم
به سوی دانشجویان
پیش آمدند.
نفسها در سینه
حبس شده بود.
در این هنگام
مخبرالسلطنه
هدایت رئیس
الوزراء قدم
به جلو گذاشت
و تعظیم کرد و
گفت: «اعلیحضرتا!
ایام
پُرافتخار ایرانیان
است. از
توجهات عالیه
اعلیحضرت همایونی،
صد نفر محصل
به هزینه دولت
حسب الامر
عازم اروپا میشوند.
شاه لحظه ای
به دانشجویان
خیره ماند و
سپس به هدایت
نخست وزیر
گفت؛ اینکه
کافی نیست. باید
ببینم که فقط
به تامین
مخارج اینها
اکتفا کرده اید
یا مربیان خوب
و حسابی برای
آقایان در نظر
گرفته اید؟ رئیس
الوزراء (نخست
وزیر)
مخبرالسلطنه
هدایت بار دیگر
تعظیم کرد و
به عرض رسانید؛
قربان! سرهنگ
ریاضی و اسماعیل
مرآت که از
کارمندان عالیرتبه
وزارت جنگ و
وزارت فرهنگ
هستند، یکی
سرپرستی محصلین
لشگری و دیگری
سرپرست محصلین
کشوری خواهند
بود. البته به
سفرای مربوطه
نیز دستور
داده شد که
نهایت مراقبت
را بنمایند.
شاه حالت
مخصوصی پیدا
کرده بود. هم
شاد بود و هم
بغض راه گلویش
را گرفته بود.
لحظه ای سکوت
کرد و سپس به
آقای تقی زاده
نزدیک شد و
پرسید: «آقای
وزیر مالیه! این
بودجه ای را
که برای هزینه
محصلین در نظر
گرفته اید کافی
خواهد بود یا
نه؟ هنوز وزیر
مالیه جواب
نگفته بود که
بار دیگر شاه
ادامه داد؛
مبادا کاری
بکنید که ما
نزد اروپاییان
سرشکسته و
ورشکسته معرفی
بشویم. هر وفت
دیدید دولت
کسر بودجه
دارد و نمیتواند
آنطور که باید
و شاید هزینه
تحصیلی و زندگی
دانشجویان را
تامین کند،
فورأ به من
خبر بدهید. من
حاضرم برای
وزارت معارف
هر قدر که
لازم باشد
بدهم. در این
هنگام شاه به
دانشجویان
نزدیک شد و
آنان به دور ایشان
حلقه زدند.
اعلیحضرت با یک
یک آنان دست
داد و خطاب به
آنها گفت؛ آیا
میدانید که
شماها برای چه
به خارج میفرستیم؟
لحظه ای سکوت
حکمفرما شد و
سپس یکی از
شاگردان جرأت
به خرج داد و
گفت؛ برای تحصیلات
عالیه تا به
مملکت خدمت
بکنیم. شاه
نگاهش را به
او دوخت و سپس
سرش را بالا
گرفت و به
آسمان خیره
ماند. لحظه ای
گذشت و بعد
خطاب به محصلین
گفت؛ ببینید
آقایان! فرض میکنیم
من و شما نسبت
به هم وظایفی
داریم. درست
شد؟ وظیفه من
مراقبت از
شماهاست، و
وظایف شماها
اندوختن علم و
دانش ...»
(بنقل
از روزنامه نیمروز
و با تشکر/ سایت
خانه و خاطره/
آتوسا شهریاری)
رضا
شاه بهمراه
دختران و
پسرانش
برنامه
های توسعه
کشور / در زمان رضا شاه
پهلوی
رضا
شاه پهلوی در
راستای
برنامه
گستردهای که
برای سامان
اداری و
اقتصادی کشور
در سر داشت
برای نوسازی
ساختار
فرسوده
اقتصادی و
فرهنگی جامعه
ایران و رسیدن
به استقلال
نسبی سیاسی- فرهنگی
دست به
اقدامات
فراوانی زد که
برخی از مهمترین
آنها عبارتند
از:
ارتشیان
ایران/ سال 1301
خورشیدی
1- یکی
کردن نیروهای
نظامی و تشکیل
ارتش ایران
در
زمان رضا شاه
پهلوی ارتش
ایران
دارای سه
نیروی زمینی ، هوایی
و دریایی گشت. از این
زمان ارتش ایران:
- دارای
سازمان و
برنامه ریزی
جدید ،
- قوانین
دادرسی،
- لباس
هم شكل و
برنامه های
آموزشی ویژه
شد.
- و برای اولین
بار نیروی هوایی
در زمان این
پادشاه وارد
ارتش ایران
شد.
برای
ارتش ایران رضا شاه
دانشكده های
مخصوصی را برای
آموزش افراد
ارتش تاسیس
نمود. از جمله
ی این
دانشكده
ها می توانیم از دانشكده
ی افسری در
تهران نام ببریم
كه هنوز پا برجا است.
اما این
تلاشهای بی
وقفه ی او در
راه نوسازی
ارتش با آغاز
جنگ جهانی دوم
و اشغال ایران
به دست قوای
متفقین متوقف
گشت.
2 -
لغو کاپیتولاسیون
/ 19 اردیبهشت
ماه 1306 خورشیدی 
- روز 19 ارديبهشت
1306 خورشیدی
و در زمان رضا
شاه پهلوی ، وزارت خارجه
ايران در
اعلاميهای
لغو
كاپيتولاسيون
در ايران را
اعلام كرد.
اين اعلاميه
يك سال پس از
تاجگذاری
رضاشاه
انتشار يافت و
یکسال پس از
انتشار، كليه
عهدنامهها و
قراردادهایی
كه در دوران
قاجار،
امتيازاتی
را برای دولت های
خارجی در نظر
گرفته بود،
باطل اعلام شد.
3-
فرستادن
دانشجویان ایرانی
به خارج جهت
تحصیل با بورس
دولتی / در شهریور
1308 خورشیدی
4-
پایهگذاری
بانک ملی ایران
5-
گسترش صنایع
آرم
دانشگاه
تهران از
روانشاد دکتر
محسن مقدم
6-
تأسیس
دانشگاه
تهران / در
بهمن ماه سال 1313
خورشیدی
افتتاح
دانشگاه تهران
در سال 1313 خورشیدی
نقشی
که امروز به
عنوان نشان
رسمی دانشگاه
تهران انتخاب
شده، از نقوش
تاریخی کشور
است که سابقه
ممتدی در آثار
صنعتی داشته و
مقام شامخی در
فرهنگ ايران
باستان حائز
اهميت بوده
است. آرم يا
بهتر بگوييم
نشان دانشگاه
تهران که توسط
دکتر محسن مقدم،
استاد فقيد
دانشکده
هنرهای زيبا
طراحی شده
است، برداشت و تقليدی
است از نقشی
که به صورت گچ
بری شده در
محوطه های
دوران ساسانی،
نقش برجستهها
و نقوش مُهرهای
اين دوره ديده
شده است و در
اين مورد
بويژه تقليدی
است از پلاک
گچ بری شده
مکشوفه از شهر
ساسانی
تيسفون. در
دوران ساسانی
اين نشانها
در نقش برجستهها،
سکهها و ظروف
نقره به عنوان
نشانهای
خانوادگی به
کار رفتهاند.
در ايجاد اين
نشانها از
حروف خط پهلوی
ساسانی نيز
استفاده شده.
دانشگاه
تهران یکی از
دانشگاههای
دولتی ایران و
از قدیمی ترین
دانشگاه های
در حال فعالیت
ایران است که
در بهمن ماه
سال 1313 خورشیدی
به دستور رضا
شاه پهلوی گشایش
یافت.
7-
تأسیس
فرهنگستان ایران/
در 29 اردیبهشت 1314
خورشیدی
سالروز
تأسیس
فرهنگستان ایران
در 29 اردیبهشت
ماه 1314 خورشیدی
برای توسعه
زبان فارسی و
در زمان نخست
وزیری محمد علی
فروغی .
وظایف
فرهنگستان ایران
- ترتيب
فرهنگ به قصد
رد و قبول
لغات و
اصطلاحات در
زبان فارسی
- اختيار
الفاظ و اصطللاحات
در هر رشته از رشتههای
زندگانی
- پيراستن
زبان فارسی
از الفاظ نامتناسب خارجی
- تهيه
دستور زبان
- جمع
آوری لغات و اصطلاحات
پيشروان و
صنعتگران و
الفاظ و اصطلاحات
قدیمی و اشعار و
امثال و قصص و نوادر
و ترانهها و
آهنگهای
ولایتی
- هدايت افكار به
حقيقت ادبيات
و چگونگی نظم و
نثر
- تشويق
شعرا و
نويسندگان در
ايجاد شاهكارهای
ادبی
- تأليف
و ترجمه كتب
سودمند و
مطالعه و
اصلاح خط فارسی
- نخستين
جلسه آن روز
دوشنبه 12 خرداد
1314 خورشیدی
در عمارت
سابق دانشكده
حقوق به رياست محمد علی
فروغی
(ذكاءالملک) نخست وزير
وقت تشكيل شد.
17 دی ماه 1314
خورشیدی/ زمان
رضا شاه پهلوی
8-
کشف حجاب / در 17 دی
ماه 1314 خورشیدی
9-
ساخت راهآهن
سراسری ایران/
4 اردیبهشت
ماه 1317 خورشیدی
زمان رضا شاه
پهلوی
(اتصال دو
خط از شمال به
جنوب در تاریخ
4 شهریور 1317 خورشیدی
و در ایستگاه
فوزیه تهران
انجام گرفت)
10-
جاده سازی در
سراسر کشور
و از مهمترین
و دشوارترین میتوان
جاده چالوس و
فیروز کوه را
نام برد.
11- تأسیس
رادیو و
خبرگزاری پارس
/ در چهارم اردیبهشت
ماه سال
1319 خورشیدی
تأسیس
رادیو و
خبرگزاری
پارس / در 4 اردیبهشت
1319 خورشیدی
برای
آمادگی پخش
برنامه پس از افتتاح
راديو جمعی از استادان
و نويسندگان
عالیقدر از جمله
استاد سعيد نفیسی و دكتر ذبيح
الله صفا و عده
ای از بانوان
روشنفكر که یک سلسله
گفتارهای ادبی ،
تاریخی
،
جغرافيایی ،
اجتماعی و
خانه داری را
قبلاً تهيه
كرده بودند، به
اجرا گذاشتند.
این برنامه ها
و گفتارها
تمامی احتياجات
راديو را برای
مدت سه ماه
تأمين میكرد.
عده ای مترجم و
ماشين نويس هم
استخدام شدند
و برای انتخاب
گوينده در باشگاه
افسران و با
حضور عده ای از
دانشمندان و
ادبا و
متخصصان صوت
(از جمله عده ای
آلمانی) جلساتی
تشكيل شد و
امتحانات دقیقی به عمل آمد.
كارهای فنی راديو با
وزرات پست و
تلگراف و تلفن (آقای
ابراهيم علم ،
شوكت الملك
وزير پست و
تلگراف و تلفن
بودند) بود و
امور مربوط به
دستگاههای
فرستنده و
استوديو زير نظر آقای
دكتر داريوش،
رئيس كل بيسيم
اداره میشد. موسیقی زير نظر
سرگرد غلام
حسين مين
باشيان رئيس
مدرسه عالی
موسیقی بود و بودجه
راديو كه فقط
هشتاد هزار تومان
بود توسط سازمان
پرورش افكار تأمين میشد. بعد از فراهم
شدن مقدمات،
بالاخره
راديو در ساعت
ده با مداد
روز 4 ارديبهشت
1319 افتتاح شد.
(از:
تاریخچه رادیو
در ایران/ و با
تشکر از رادیو
و تلویزیون ایران)
12-
جایگزین کردن
تقویم خورشیدی
جلالی (خیامی)
بجای تقویم
هجری قمری بهعنوان
تقویم رسمی ایران
13- آموزش
رایگان برای
کودکان اجباری
شد.
14 -
وو..........
...... ......... ............
............... .................. ......................
عباس
یمینی شریف"نغمه
سرای کودکان و
نونهالان"/
"اولین روابط
سیاسی آمریکا
با ایران"/ میرزا
حسن رُشدیه
بانی مدارس نوین"/
با
تشکر از
دوستان و
آثارشان/
آتوسا شهریاری
/ سایت خانه و
خاطره/
آبانماه 1388
خورشیدی خیامی/
نوامبر 2009 میلادی./