با سلام.

به سایت خانه و خاطره خوش آمدید.

 

فرنگيس كيخسرو شاهرخ (یگانگی) ؛ دکتر اسفندیار یگانگی

 

 فرنگیس شاهرخ یگانگی ، دستوربُد، رستم شهزادی و ذبیخ الله بهروز؛      

 

فرنگیس کیخسرو شاهرخ یگانگی

از نیکو کرداریهای فرنگیس کیخسرو شاهرخ یگانگی:

 

- از بنيانگذاران "انجمن فرهنگ ايران باستان".

- تأسيس "سازمان زنان زرتشتی".

- بهبود "زندان زنان" در ایران.

- اولين "دبير شورای عالی زنان ايران". 

- نخستين "مديرعامل سازمان صنايع دستی ايران".

- احداث "كتابخانه يگانگی".

- عضو "هيأت امناء مركز زرتشتيان در كاليفرنيای جنوبی".

- احداث "كتابخانه يگانگی- كيخسرو شاهرخ" در مركز زرتشتيان كاليفرنيا.

- زن شايسته سال 1994 ميلادی/ 1373 خورشيدی.

- دريافت "لوح تقديراز سوی «اتحاديه انجمن‌های زرتشتی آمريكای شمالی» در سال 1996 ميلادی/1375 خورشيدی.

 

 فرنگیس شاهرخ یگانگی بهمراه یاران*، هنگام افتتاحیه «بیمارستان گودرز یزد» در 1343 خورشیدی؛

 

زندگی فرنگیس شاهرخ- یگانگی

فرنگيس در 21 ارديبهشت 1295 خورشيدی در تهران از ارباب كيخسرو شاهرخ و فيروزه فرهی زاده شد. او تحصيلات خود را در مدرسه زرتشتيان تهران (ايرج) آغاز كرد و تا كلاس نهم نيز در همين مدرسه ماند. سپس به كالج آمريكایی تهران (Sage College) رفت و ديپلم خود را از اين کالج گرفت. در همان سال در رشته ادبيات فارسی و انگلیسی دانشكده ادبيات دانشگاه تهران به تحصيل مشغول شد و پس از گذشت چهار سال و دريافت مدرک كارشناسی از اين دانشكده به خارج رفت و در رشته خدمات اجتماعی (Social Work) از دانشگاه (USC) كاليفرنيا مدرک "كارشناسی ارشد" خود را دريافت نمود. در دوران جوانی فرنگیس شاهرخ با اردشير يگانگی ازدواج كرد كه حاصل ازدواج آنها یک دختر و دو پسر با نامهای فيروزه ، پرويز و كامبيز است.

 

بانو فرنگیس شاهرخ- یگانگی در طول عمر خود خدمات بسياری را برای ايرانيان به‌ ويژه جامعه زرتشتیان ايران انجام داد كه از آن جمله می توان به تأسيس "سازمان زنان زرتشتی" در تهران اشاره كرد كه وی به‌عنوان نخستين دبير افتخاری وسپس رییس افتخاری اين سازمان انتخاب شد. علاوه بر آن بانو فرنگیس کیخسرو شاهرخ یگانگی یکی از بنيانگذاران "انجمن فرهنگ ايران باستان" نيز بود. فرنگیس شاهرخ  در مدتی كه در ايران بود،‌ خدمات بسياری را برای زنان ايرانی انجام داد كه از آن جمله میتوان به بهبود "زندان زنان" اشاره كرد كه وی با آموزش ‌دادن به مدد كاران و كارمندان اين مراكز به بهبود وضع زندانيان زنان کمک كرد. وی به‌عنوان اولين "دبير شورای عالی زنان ايران" نيز منصوب شد. علاوه ‌بر همه اينها وی مبتكر و برنامه ‌ريز و نخستين "مدير عامل سازمان صنايع دستی ايرانوابسته به وزارت اقتصاد، بود و اين بسی افتخار برای جامعه زرتشتی است كه یک زن زرتشتی مديرعامل اين سازمان بوده است. علاوه ‌بر كارهای ياد شده، یکی از كارهای مهم و ارزنده او احداث "كتابخانه يگانگی"، با كتابهای نفيس، قفسه بندی و ميز و صندلی، بر روی زمين انجمن زرتشتيان تهران است كه تا به امروز نيز این کتابخانه همچنان پا برجاست.

 

بانو فرنگیس کیخسرو شاهرخ (یگانگی) در مدتی كه در آمريكا بود به‌عنوان یکی از بنيانگذاران و نخستين رییس مركز و عضو هيأت امناء مركز زرتشتيان در كاليفرنيای جنوبی برگزيده شد. فرنگیس همچنین "كتابخانه يگانگی- كيخسرو شاهرخ" را در مركز زرتشتيان كاليفرنيا احداث كرد.

 

فرنگیس به ‌دليل كارهای بسياری كه در طول عمر خود انجام داد،‌ در سال 1373 خورشيدی (1994 ميلادی) به‌ عنوان زن شايسته سال برگزيده شد و طی مراسمی در دانشگاه (UCLA) لوس‌آنجلس از وی تقدير شد. همچنين دو سال بعد و در سال 1375 خورشيدی (1996 ميلادی)، از سوی اتحاديه انجمن‌های زرتشتی قاره‌ای آمريكای شمالی (FEZANA) به‌عنوان یک زن زرتشتی با خدمات عالی موفق به دريافت "لوح تقدير" از سوی اين اتحاديه شد.

 

*) از راست: ارباب رستم زرتشتی، جهانیان، کیانیان، سروش لهراسب در کنار فرنگیس کیخسرو شاهرخ یگانگی و توران شهریاری (سمت چپ)؛

 

فرنگیس کیخسرو شاهرخ یگانگی

فرنگيس شاهرخ (يگانگى) مادر صنايع دستى ايران. دختر ارباب كيخسرو كه با خانواده يگانگى ازدواج كرد، دنباله رو پدر بود و در همه محافل از او به نيكى ياد شده است. منصوره پيرنيا درباره اش چنين نوشته است :

 

«دختر ارباب كيخسرو بانى و موسس جمعيت زنان زرتشتى و عضو شورايعالى زنان بود. نويسنده كتاب "در جستجوى راستى ها" (از فرنگیس یگانگی)، عضو موثر و موسس "انجمن فرهنگى ايران باستان" گرديد. فرنگيس یگانگی احياء كننده هنرها و صنايع دستى ايران بود كه به حقّ بايد او را "مادر صنايع دستى ايران" و احياء كننده هنرهاى ظريفه ايرانيان خواند. فرنگیس مدت شش ماه به روستاهاى ايران سفر كرد و از شهرها و روستاها نمونه هایی از هنر و صنايع دستى ايران را جمع آورى و در وزارت اقتصاد متمركز نمود. فرنگيس يگانگى از بانيان "شورای عالى زنان" بود و يكى از چهار زنى است كه به عنوان هيأت موسس شورای عالى زنان انتخاب شد. فرنگيس از احترام خاصى برخوردار بود و همه جا با تبعيض و اجحاف مبارزه مى كرد و همواره در راه حقوق زنان كوشا بود. فرنگيس کیخسرو شاهرخ  يگانگى در تبعيد نيز معبد زرتشتيان را در (پال التو)، در جنوب كاليفرنيا پايه گذارى كرد و خود نيز در جوار معبد ساكن شد.»

 

 دکتر اسفندیار یگانگی؛

 

دکتر اسفندیار یگانگی ، همسر بانو فرنگیس کیخسرو شاهرخ

 

دكتر یگانگی آن  راد مرد پاک          هر چند خفته در آغوش سرد خاک

در نزد اهل خرد تا به رستخيز           بحريست بيكرانه ، مهريست ابناک 

(از توران شهریاری)

 

دکتر اسفندیار یگانگی

فرزند مرواريد و بهرام اردشیر یگانگی، در سال 1278 خورشيدی به دنيا آمد. دکتر یگانگی تحصيلات ابتدایی خود را در يزد و دوره دبيرستان را در كالج آمريكایی به پايان رسانيد و مدرک ليسانس خود را از دانشگاه علوم دانشگاه تهران كسب نمود. اسفندیار یگانگی به سال 1309 خورشيدی راهی آمريكا شده و در "رشته اقتصاد" از "دانشگاه كلمبيا" موفق به اخذ مدرک دكترا گرديد. موضوع پايان نامه دكترای ايشان "تاريخ پولی و مالی و بانکی ايران" بوده كه تز او هنوز هم مرجع متخصّصان اين فن می باشد. دکتر یگانگی در سال 1313 خورشيدی به وطنش ایران بازگشت و دوران سربازی را در دانشكده افسری گذرانيد.

 

دکتر اسفندیار یگانگی «بنیانگذار شیوه جدید آبیاری» و «موسس درمانگاه يگانگی»

ايشان بنيانگذار و پيشروی شيوه جديد آبياری و تاسيسات فنی و بازرگانی آن در ايران می باشند. دکتر یگانگی پس از اخذ درجه دكترا از دانشگاه كلمبيا ضمن مسافرتی كه به نواحی جنوبی آمريكا كه در پاره ای از نقاط  از نظر وضع آب و هوا تشابه زيادی با زمينهای ايران دارد و با مطالعه در اقدامات و وسايل آبادانی موجود، استفاده دامنه دار از آبهای زيرزمینی از طريق حفر چاه های عميق برای آبادانی روستاها و شهرها توجه ايشان را به خود جلب نموده و همين مطالعات ارزنده باعث بكارگيری اين شيوه ها و آبادی نواحی زيادی در ايران گرديد.

 

لوله کشی آب شیراز و مسجد قم

اولين شهری كه به طرز نوين از داشتن شبکه های لوله کشی آب برخوردار گرديد، شهر زيبای شيراز بود كه ذخيره آب مورد نياز آن از طريق تعدای چاههای عميق كه سازمان آبياری دكتر اسفنديار يگانگی در سال 1338 خورشيدی حفاری نمود ، تاسيس گرديد. دکتر اسفندیار یگانگی موسس درمانگاه یگانگی بوده كه به نامگانه پدرشان شادروان بهرام اردشير یگانگی وقف گرديده است.

 

طبع بلند و راد منشی دکتر یگانگی، شخصيت محبوبی از او در بين خاص و عام آفريده بود. وی در قبال چاه هایی كه به آب نمی رسيد مزد قبول نمی كرد. در شهر مذهبی قم ، زمانی كه مرحوم آيت الله بروجردی مشغول ساختن مسجدی بود، روانشاد دكتر يگانگی داوطلب گرديد كه آب آن را مجانی تامين نمايد و به همين سبب مورد لطف و عنايت مخصوص آيت الله بروجردی قرار گرفته و برای ايشان دعا نمودند.

 

دکتر اسفندیار یگانگی «وکیل زرتشتیان» در چهار دوره مجلس شورا  

فعالیتهای سیاسی دکتر یگانگی از دوره بيستم مجلس شورای ملی آغاز گرديد. تا آن هنگام (ارباب) رستم گيو، راد مرد نيكوكار، از سوی زرتشتيان سمت نمایندگی را داشت، و بعد از او دکتر با آرای بسيار قابل ملاحظه به مجلس بیستم شورای ملی راه يافته و چهار دوره متوالی با كوشش و پشتكار فراوان به همکیشان و هم ميهنان خود خدمت نمود.

 

بنيانگذاری «سمينار كنكاش یگانگی"

ايشان در جهت رايزنی و مشاورت با همكيشان خود و استفاده از تجربيات بزرگان زرتشتی اقدام به بنيانگذاری سمينار دائمی به نام "كنكاش یگانگی" نمود، كه اولين جلسه آن در تاريخ 18 آبان ماه 1346 خورشیدی با حضور نمايندگان طبقات مختلف در محل تالار "انجمن کنکاش یگانگی" تشكيل گرديد. امروز پس از 35 سال جلسات "انجمن كنكاش" هنوز تشكيل می شود و مهندس رستم یگانگی، فرزند خيرانديش وی جلسات را رهبری می نمايد.

 

دکتر اسفندیار یگانگی در 2 مهرماه 1351 خورشیدی در سن 65 سالگی بعد از بيماری طولانی در آمريكا درگذشت. روانش شاد باد.

 

«هومت ، هوخت ، هورشت» (انديشه نیک ، گفتار نیک ، كردار نیک)

بخشی از سخنرانی دکتر اسفندیار یگانگی:

 

«ياد دارم آنروز كه كودک بودم، روش دين و دانش را در خانه و در دامان مادر و پدرم آموختم. آيين و منش انسانی یعنی راستی و مهر و پاکی و نيكوكاری را از آنها دريافتم. هنوز پا به مدرسه ننهاده بودم كه مادرم به من آموخت كه خدا یکی است و نام اين خدای يكتا، «اهورامزدا» ست. پدر و مادرم به من می گفتند ما زرتشتی هستيم ، دين ما دين بهی است. پيام اشو زرتشت از اهورامزدا برای ما : «هومت ، هوخت و هورشت" است ، یعنی "انديشه نیک ، گفتار نیک و كردار نیک.»

 

«مادران و پدران ما كوشا بودند بما بياموزند هر زرتشتی پاكدل بايد سه گفتار بی همتا و بی مانند را سرمشق و سرلوحه زندگی خود قرار دهد. آنان آسايش خود و ديگران و رستگاری را در اين سه گفتار می دانستند. ما زرتشتيان خوب می دانيم كه به علت تاراج و تطاول بخشی از نوشته ها و آثار دینی و دانش، تنها ما سعادت و افتخار آنرا داريم كه از مادران و پدران زرتشتی بوجود آمده ايم و بعد از ساسانيان يگانه وارث و نگهبان انديشه های گرانبهای دين زرتشت و گفتارهای آسمانی اشوزرتشت بوده ايم كه بدون دستبرد دشمنان و اجانب از کودکی بما سپرده شده است. قلوب و روان مادران و پدران ما را هيچ قدرتی نتوانست غارت كند، بنابراين فقط  ماييم كه می توانيم براستی ادعا كنيم آنچه داريم از دست اول بما رسيده است

 

«ماييم كه آهنگهای دل انگيز اوستا را از آغوش مادرانمان و از قلوب پاكشان به گوش فرا گرفته ايم. تنها قلوب ما زرتشتيان در دامان پدر و مادری پرورش یافته که آيينه تمام نمای "سرودهای گاتها" و برگ های زرين سروده های اشوزرتشت است. تنها ماييم كه زرتشتی به دنيا آمده ايم. ما از پدران و مادرانمان آموخته ايم كه :

 

ستايش خورشيد

برای آنست كه:

 

«چون خورشيد و آتش ، خود بسوزيم و نور و گرمی خود را به همه جهانيان يكسان عطا نماييم. مهر آفتاب و گرمی آتش بر خوب و بد و زشت و زيبا كه در پناه آن قرارگيرند ، يكسان می تابد و می افروزد و يكسان مهرافشانی می كند

 

«و اين ماييم كه واقفيم كه همه چيز آفريده اهورامزدا ست. آفريده خدای يكتا يا اهورامزدایی كه زرتشت تعليم فرموده، نه اينكه خود مهر و خورشيد و آتش، خدایی جداگانه باشند. ماییم كه پيرو آيين زرتشت هستيم، بی نياز از تعليم و نوشته های غرض آلودی كه به نام تعاليم زرتشت از زبان و قلم مغرضين عرضه می شود، می باشيم

 

دکتر اسفندیار یگانگی پدر آبیاری مدرن ایران

دكتر اسفنديار يگانگى (پدر آبيارى ايران) از زرتشتيانى كه با همه گروه ها خصوصاً با شعراء و روزنامه نگاران حسن مناسبات داشت دكتر اسفنديار يگانگى بود كه سازمان وسيعى براى آبيارى تشكيل داد و گروهى از مهندسين و كارشناسان را استخدام كرد و از اين طريق كار پر ارزشى در كشور ، خصوصاً در مناطقى از قبيل يزد و كرمان انجام داد به همين جهت او را "پدر آبيارى مدرن در ايران" ناميدند. من(دکتر الموتی) نيز با او دوستى نزدیک داشتم و از او خاطرات خوبى دارم. در كار خیر و کمک به هموطنان همواره پيشگام بود. به خيلى ها از نظر تحصيل و زندگى کمک مالى می کرد و در مجلس نيز از وكلاى مورد احترام بود و در چند دوره نمايندگى همواره از او ذكر خير مى شد.

 

منابع:

- برگزیده ای از "گروه فرزانگان"، از سایت موبد «دکتر کورش نیکنام".

- سایت "توران شهریاری".

- جستاری از "منصوره پیرنیا" درباره فرنگیس شاهرخ یگانگی.

- جستاری از دکتر الموتی، نماینده سابق مجلس از رودبار، و از سایت "روزنامه نیمروز".

- برگزیده ای از "مجموعه ای از سخنرانيهای مختلف در مورد دكتر یگانگی"، از سایت "یتا اهو".

 

 

(پژوهش، گردآوری، تدوین و پیرایش از رضا زینتی: 18 دی 1392 / 8 ژانویه 2013 میلادی)

 

..................  .................   ...............   ...............    ............

 

"اشوزرتشت" از تبار پاک آریایی/ "25 آبان ماه سال 1224 خورشیدی" روز خواندن کتیبه های داریوش کبیر/

با تشکر از بازماندگان خانواده کیخسرو شاهرخ و یگانگی، و از سایت "یتا اهو" و از توران شهریاری و منصوره پیرنیا و دکتر الموتی و از سایت "روزنامه نیمروز"، / سایت خانه و خاطره/ سروش آذرت(رضا زینتی)/ 18 دی 1392 خورشیدی/ 8 ژانویه 2013 میلادی/