با
سلام.
به
سایت خانه و
خاطره خوش آمدید.
مزدک
پور بامداد
مزدک
در زمام کواد
اول/ قباد اول (487
تا 531 میلادی)
مزدک پسر بامداد
از اهالی نیشابور
بود و در زمان کواد
اول (قباد
اول یا گوات ،
دوره سلطنت از
487 تا 531 میلادی) پیدا
شد، بطوریكه
مورخین اسلامی
مثل
الشهرستانی و
ابن ندیم
الورّاق بیان
كرده اند مذهب
او به مذهب
مانی خیلی نزدیک
است زیرا مزدک
معتقد بود كه
روشنایی از
تاریكی بكلی
جداست، اولی
آزادانه
و عاقلانه
عمل می كند و
دومی
كوركورانه و
جاهلانه،
اختلاط آن دو
با یكدیگر
اتفاقی است و
جدائی نیز
اتفاقی است و
نیز مثل مانویها
كشتن بهائم و
خون ریزی را
منع كرد. مزدک عقیده داشت
كه عالم از سه
عنصر تركیب
شده: آب، آتش،
خاک. خوبی و بدی
از تركیب
آنهاست، خوبی
از قسمت خوب و
بدی از قسمت
بد عالم
ارواح.
عقیده
مزدک در مورد این
عالم
آقای
آسمانها روی
تختی مثل
پادشاهی
نشسته و چهار
قوه در جلو او
ایستاده اند:
شعور، عقل،
حافظه، شادی.
این چهار قوه
بدستیاری شش
وزیر (با نام
های: سالار، پیشكار،
باروان،
كاردان،
دستور، كودک) امور
عالم را اداره
می كنند. این
شش وزیر در میان
دوازده وجود
روحی (با نام
های: خواننده،
دهنده،
ستاننده،
بَرَنْده،
خورنده،
دَوَنده، خیزنده،
كُشنده،
زننده،
كَننده، آینده،
شنونده. و یابنده
را شهرستانی به آنها
اضافه كرده
كه در سایر
كتب نیست) در
حركتند.
انسانی
كه چهار قوه و
شش وزیر و اختیارات
دوازده گانه
را در خود جمع
كند به مرتبه خدایی
می رسد و دیگر
مسؤلیتی برای
او نیست. برای
اضمحلال
تناقض و كینه
و جنگ، كه همه ی
اینها از تاریكی
است باید به
منشاء آنها پی
برد. منشاء
آنها از عشق
به زن و مال
است و برای
برانداختن بدی
های مذكور باید
زن و مال در بین
مردم مشترک
باشند. مزدک
كتابی داشته
كه از میان
رفته و لیكن
مورخین اسلامی
بودن آن را
ذكر كرده و
نوشته اند كه
ابن مقفّع آن
را به عربی
ترجمه كرد. پیروان
مزدک چهار فرقه
شدند كه بعضی
در خوزستان و
فارس و
كردستان و برخی
در یزد و
تركستان و
جاهای دیگر
سكنی داشتند.
مورخ
شهرستانی،
مزدكیان را
در فرقههای
متعدد معرفی
میكند از
جمله: كودكیان
، ابوسلیمان
، ماهانیان و
سپیدجامگان. و كودكیان
در نواحی
اهواز فارس و
شهر زور هستند
و دیگران در
نواحی سغد،
سمرقند و چاچ
و ایلاق هستند.
چنانكه
در زمان خلفای
عباسی اسم این
چهار فرقه
برده شده
معلوم است كه
چنین مذهبی در هر
جامعه ای كه
پدید آید تا چه
اندازه ای
باعث اغتشاش و
اختلال می
گردد. در ایران
هم چنین شد و کواد
اول كه
همراهی با
مذهب مذكور
نمود به مجلس
افتاد و مجبور
شد به تركستان
فرار كرده و
با کمک خان هیاطله
به تخت سلطنت
عودت كند، اگر
چه کواد
اول پس از
آن در ضدیت با مزدک و
پیروان او افتاد.
اما عده ی
زیادی از پیروان
او بدست پسرش خسرو انوشیروان
کشته
شدند ولیكن
به دفع كامل
آنان موفق نشد .... مزدكیان
با اسامی
مختلف (خرمدینان-؟!- و
غیره) تا حدود
سنه 300 هجری در ایران
باقی بودند و
با خلفای عباسی
جنگ ها كردند
تا آنكه مغلوب
و بكلی
پراكنده و
معدوم شدند ...».
(منبع:
از حسن پیرنیا
(نخست
وزیر دوران
بعد از
مشروطه/ حسن پیرنیا
مشیرالدوله) در جلد
چهارم کتاب
"تاریخ ایران
باستان")
مزدک
و یارانش
مزدک
پور بامداد
بحرانهاى
اجتماعى در
پديد آمدن
باورهاى دينى
نقش مهمى
دارند و
دينهايى كه در
زمان و مكانى
بحرانى تأسیس مى شوند،
گسترشى عمومى
مى يابند.
آيين به شدت
اجتماعى مزدک
يكى از شواهد
اين مدعاست.
فردوسى در
شاهنامه
هنگام سخن
گفتن از
پادشاهى
قباد، شرح
مفصلى از ظهور
مزدک مى دهد. وى مى
گويد مزدک
حكيمى بود كه
مردم را در
زمان تنگى
برانگيخت تا
به انبار غله
هجوم برند و
از اين راه
شهرت وى بالا
گرفت.
سرگذشت
مزدک
مزدک
پسر بامداد در
زمان قباد (488 تا 531
میلادی) از ميان
دانايان و
دانشمندان از
شهر مازيارا
در كنار دجله
كه اكنون كوت
العماره
خوانده مى
شود، برخاست .
تاريخ نگاران
، حتى آنان كه
با وى مخالف
بوده اند، به
خرد و منطق و
صفات برجسته
او اشاره كرده
اند. مى گويند
او مردى پرهيزكار
بود و لباس
ساده اى بر تن
مى كرد. مزدک
هيچ گاه ادعاى
پيامبرى
نداشت و خود
را پيرو شخصى
به نام بوندوس
مى دانست كه
در حدود سال 300 میلادی اصلاحاتى
در مانويت
پديد آورده
بود و در ايران
و روم پيروانى
داشت.
قيام
مزدک
در
شاهنامه
فردوسى مى
خوانيم كه مزدک
مردى خردمند و
سخنور بود.
روزى ديد مردم
گرسنه و
بينواى كشور
در اطراف كاخ
پادشاه آمده
اند و از او
نان مى
خواهند. مزدک
كه در دربار
منصبى داشت ،
از پادشاه
پرسيد: «اگر
كسى را مار
گزيده و در
حال مردن
باشد، ولى دوست
يا همسايه او
نوشدارويى
داشته باشد و
از دادن آن
مضايقه كند،
با اين شخص چه
بايد كرد؟»
قباد پاسخ داد:
«سزاى او مرگ
است .» مزدک پرسيد:
«اگر مردم
نيازمند نان
باشند و كسى
كه نان دارد،
به ايشان
ندهد، سزاى او
چيست ؟» قباد
پاسخ داد:
«سزاى او مرگ
است.»
مزدک
نامه
انديشه هاى
مزدک در كتابى به
نام "مزدک
نامه" گرد
آمده بود كه
پس از ظهور
اسلام ابن
المقفع آن را به عربى
ترجمه کرد
و قرنها وجود
داشت ، ولى
اكنون يافت
نمى شود. مزدک
از جهاتى با
كنفوسيوس و
افلاطون قابل
مقايسه است ؛
زيرا مكتب وى
كاملا سياسى و
اجتماعى است.
مزدک گونه اى اشتراک در اموال را
تبليغ مى كرد
و براى
برانداختن اختلاف
طبقات مى
كوشيد. ازدواج
ميان اشراف و
غير اشراف را
جايز مى دانست
و آنچه معروف
است كه وى
معتقد به
اشتراک
جنسى (در مورد زن) بود، صحت
ندارد.
(منبع:
حسین توفیقی
از سایت "یاران
پردیور")
...... ......... ............ ............... .................. ......................
"مانی
و شاپور اول" /
"ابومسلم
خراسانی" و
خانواده اش
برده عباسیان
در اصفهان و
مدینه/ "استاد
سیس زرتشتی"
از سرهنگان
ابومسلم/
با
تشکر از سایت "یاران
پردیور" و حسین
توفیقی و
خانواده زنده یاد
حسن پیرنیا/
سایت خانه و
خاطره/ سروش
آذرت/ آبان 1390
خورشیدی/ 2011 میلادی/