با سلام.

به سایت خانه و خاطره خوش آمدید.

 

جواهر لعل نهرو از رهبران «جنبش استقلال» و «کنگره ملی» هند

 

 جواهر لعل نهرو؛

 

جواهر لعل نهرو یار گاندی

(زاده 14 نوامبر- آبان 1889 میلادی در الله آباد هند، وفات در 27 آوریل 1964 میلادی/ 6 خرداد 1343 خورشیدی/ در سن 75 سالگی)

 

جواهر لعل نهرو از رهبران «جنبش استقلال» و «کنگره ملی» هند

دولت‌مرد بزرگ هند و یار گاندی، جواهر لعل نهرو در الله‌آباد هند زاده شد. پیشینیان او کشمیری بودند، سرزمینی که تنش‌ها و مسایل آن از معضلات اصلی او در کارهای سیاسی‌اش بودند. الله‌آباد شهری است که هر دوازده سال بزرگترین مراسم مذهبی جهان در آن در کناره‌ی رود گنگ برگزار می‌شود. در ژانویه تا فوریه‌ی سال 2001 میلادی 90 میلیون هندو در مراسمِ ویژه‌ای شرکت جستند و به باور کیش خود گناهان‌شان را در رود گنگ شستند.

 

نهرو مردی بود که همواره برای برپایی و استواری حکومتی کار می‌کرد که آشتی‌جو و به دور از دخالت‌های مذهبی باشد. اگر گاندی پیشوای مردم هند در به دست آوردن استقلال‌شان بود، نهرو اندیشمند و سیاستمدار واقع‌بینی بود که توانست با پیشنهادها و اقدامات سازنده‌ی خود در پدید آمدن دولتی کارآمد و توانمند نقش اصلی را ایفا کند. او همچنین در عرصه‌ی بین‌المللی به عنوان بنیانگذار کشورهای غیرمتعهد به شمار می‌آید که در عین ارتباط با بلوک‌های شرق و غرب به هیچکدام وابسته نبودند.

 

جواهر لعل نهرو در 14 نوامبر 1889 میلادی در خانواده‌ای فرهیخته از برهمنان هند زاده شد. پدرش از وکیلان برجسته‌ی هند بود و فرزند را برای تحصیل عالی در سال 1905 میلادی به انگلیس فرستاد. نهروی جوان در کمبریج زیست‌شناسی و سپس در لندن حقوق خواند و در بیست و سه سالگی (1912 میلادی) به عنوان وکیل به هند بازگشت.

 

استقلال جمهوری هند (15 اوت 1947 میلادی/ 23 مرداد 1326 خورشیدی) ؛ جدایی پاکستان از هند (1947 میلادی)

نهرو در سال 1916 میلادی با مهاتما گاندی آشنا شد و از آن پس یار و همکار او ماند. هنگامی که گاندی در سال 1933 میلادی از حزب کنگره‌ی مّلی بیرون آمد تا تلاش‌های سیاسی‌اش را فراحزبی دنبال کند، نهرو نقش اول را در این حزب پیدا کرد. اگرچه گاندی را بنیانگذار سیاست عدم خشونت و مبارزه‌ی منفی علیه انگلیس می‌شناسند، اما این نهرو بود که همواره برای حل مسئله‌ی هند به انگلیسی‌های استعمارگر آن زمان پیشنهادهای سازنده ارایه می‌داد.

 

با جدایی و استقلال هند و پاکستان در سال 1947 میلادی و کشته شدن گاندی توسط افراطیان هندو، نهرو به نخست وزیری هند رسید و به مدت 17 سال در کنار مقام نخست وزیری، وزارت امور خارجه‌ی هند را هم اداره می‌کرد.

 

نهرو مرد تلاش و سیاست همزیستی مسالمت آمیز

نهرو همواره در زندگی، مرد تلاش و پیشنهادهای سازنده و عملی بود. از هنگامی که پس از تحصیل در انگلیس به میهنش بازگشت تا زمانی که نخست وزیر شد، جمعاً 14 سال به خاطر فعالیتهای سیاسی ضد استعماری (ضد انگلیسی) زندانی بود. اّما در زندان نیز دست از کار نمی‌کشید. از او 11 کتاب به یادگار مانده که دو تای آنها یعنی "نگاهی به تاریخ جهان" و "زندگی من" به اضافه‌ی بسیاری از نامه‌هایی که خطاب به دخترش ایندیرا گاندی (نخست‌وزیر پس از پدرش) است را در زندان‌ها نوشته است. اگر به این کتاب‌ها و مطالب دقیق آن که بی مراجعه به هیچ کتابخانه‌ای نوشته شده‌اند نگاهی بیافکنیم، از ذهن دقیق و حافظه‌ی سرشار نهرو در شگفت می‌افتیم.

 

نهروی نویسنده

نهرو برای ایرانیان چهره‌ای آشنا است اّما نکات ناشناخته در آثار و کار او بسیارند. محمود تفضلی که سالیان دراز سفیر ایران در هند بوده، پنج اثر از این شخصیت سیاسی و فرهنگی را به فارسی برگردانده است که شناخته‌ترین آنها «نامه‌های پدری به دخترش» است. برای اینکه به نکات ناشناخته‌ی یاد شده اشاره‌ای شده باشد، می‌توان نمونه آورد که ایندیرا گاندی دختر نهرو یعنی مخاطب نامه‌های او در پیشگفتار کتاب یادشده می‌نویسد: «اینها نامه‌هایی هستند که پدرم در زندان برایم نوشته بود». اّما آنچه در همان کتاب فارسی آمده تنها بخشی از نامه‌های نهرو به ایندیرا گاندی است که پیش از رفتن به زندان نوشته بوده است.

 

دولت نهرو (1947 میلادی)

با تشکیل دولت نهرو در سال 1947 میلادی، سیستم خانخانی و مهاراجه‌ها جای خود را به نظام جمهوری داد. نهرو گونه‌ای از سوسیالیسم را با دموکراسی درآمیخت و به مبارزه با فقر در هند پرداخت. در سیاست خارجی راهی میان بلوکهای شرق و غرب را در پیش گرفت، به طوری که توانست در بسیاری از تنشها و برخوردهای بین‌المللی مانند جنگ کره، مسئله‌ی هلند و اندونزی (اندونزی تعلق به استعمار هلند داشت)، مسئله‌ی تونس، مشکل چین، جنگ الجزایر و فرانسه، بحران کانال سوئز و خیزش در مجارستان، نقش میانجی ایفا کند. سیاست همزیستی مسالمت‌آمیز او از وی چنان شخصیتی ساخت که به سخنان و پیشنهادهایش در بحبوحه‌ی جنگ سرد از واشینگتن تا مسکو اهمیت ویژه‌ای می‌دادند.

 

ناکامی‌های نهرو

اما سیاست و کشورداری نهرو پیوسته با موفقیت همراه نبود. هنگامی که او در سال 1959 میلادی به «دالایی‌ لاما» رهبر مذهبی تبتی‌ها پناه داد ولی مسئله‌ی تبت را یک مسئله‌ی داخلی چین ارزیابی کرد، از سوی بسیاری در داخل و خارج هند، مورد انتقاد شدید قرار گرفت.

 

با حمله‌ی چین به سرزمین لّداخ یا تبت کوچک در هند، نهرو نیز مجبور به ترک سیاست عدم خشونت شد و دستور پاسخ نظامی به حمله‌های چین را داد. در مسئله‌ی کشمیر هم که موضوع اختلاف دیرین هند و پاکستان و چین است، سیاست آشتی‌جویانه‌ی او توفیق چندانی نداشت.

 

با این‌همه این نهرو بود که "جهان سوم" را بر سر زبانها افکند و به مفهوم "کشورهای بلوک آزاد" جان و ارزشی سیاسی داد. در یکی از نامه‌های او که در سال 1935 میلادی نوشته، می‌خوانیم: «چگونه می‌توان باور کرد که می‌شود ملتی را برای همیشه سرکوب کرد آنهم مّلتی که برای آزادی تلاش می‌کند و آماده است بهای زیانهای تلاشهایش را هم بپردازد».

 

منبع:

- سایت "اسکندر آبادی".

 

..................  .................   ...............

 

 حواهر لعل نهرو و گاندی با ردای سفید؛

 

جواهر لعل نهرو،  اولين نخست وزير هند بعد از استقلال/ 1947 میلادی/ 23 مرداد 1326 خورشیدی

«جواهر لعل نهرو» که «پاندیت» (معلم) هم خوانده می‌شود، یکی از بزرگترین رهبران «جنبش استقلال» و «کنگره ملی» هند به شمار می رود. او پس از استقلال هند در 15 اوت 1947 میلادی (23 مرداد 1326 خورشیدی)، به عنوان اولین نخست‌وزیر اين كشور انتخاب شد. تا پیش از استقلال هند، نهرو نزدیک به 10 سال از عمرش را - البته به گونه ای نامنظم- در زندانهای استعماری گذراند. او پس از نخست وزیری با کمک افراد میهن دوستی چون «سردار پاتل» و «دکتر آمبدکار» توانست قوانین جدیدی را برای ساختاردهی مجدد به جامعه هند به تصویب برساند که مهمترین آنها، لغو نظام کاست بود.

 

جواهر لعل نهرو از پایه گذاران «جنبش عدم تعهد»

نهرو همراه با «احمد سوکارنو»، «مارشال تیتو» و «جمال عبدالناصر»، از پایه گذاران «جنبش عدم تعهد» به شمار می رود. پدر او «موتیلال نهرو» و مادرش «سواروپ رانی» نام داشت. «موتیلال نهرو» که خود، وکیل و رهبری سیاسی بود، در الله‌آباد، مردی ثروتمند به شمار می‌رفت و به غیر از جواهر دارای سه فرزند دختر هم بود. جواهر که در بهترین مدارس هند تحصیل کرده بود، به مدرسه «هارو»، «کالج ترینیتی آکسفورد» و «ایننر تمپل» رفت تا پیش از ورود به عرصه سیاست، در رشته حقوق تحصیل کند.

 

جواهر در 8 فوریه سال 1916 میلادی (18 بهمن1294 خورشیدی) با «کمالا نهرو» ازدواج کرد. او در هنگام ازدواج 26 سال داشت و به دليل تحصيل در بريتانيا، وکیل کاملی شده بود. «کمالا» از يك خانواده بازرگان مشهور کشمیری ساکن در دهلی بوده و نویسنده کتاب معروف «تاریخ لعل و نهرو» نیز می باشد.

 

نهرو در همه مبارزه های انتخاباتی به عنوان مرد خستگی ناپذير شناخته می شد. او طی سالهای دهه 30 به اتهام فعاليتهای سياسی و مخالفت با تسلط بريتانيا بر هندوستان و دولت «كرارا» به زندان افتاد. وی همچنين در طول جنگ جهانی دوم به دليل مخالفت در همكاری و كمك هندوستان در جنگ انگلستان عليه قوای محور و به اين بهانه كه هندوستان بلافاصله بعد از جنگ بايد به استقلال خود دست يابد، به زندان افتاد. بسياری از بهترين و ارزشمندترين يادداشتهای او در زندان نوشته شده كه می توان به اتوبيوگرافی يا شرح حال خود او و همچنين «تاريخ عمومی جهان» كه به صورت نامه هایی برای دخترش نگاشته، اشاره كرد.

 

در خاتمه جنگ جهانی دوم، نهرو در گفتگوهای مربوط به تقسيم نيم قاره هندوستان و تأسيس دو كشور مستقل هند و پاكستان و همچنين در 1951 میلادی، به عنوان یکی از قدرتمندترين حاميان سازمان ملل در جريان «بحران كره» شركت كرد. در ژنوايه 1964 میلادی بر اثر حمله قلبی، نیمی از بدنش فلج شد و سرانجام در 27 آوريل 1964 میلادی و در سن 75 سالگی درگذشت.

 

منبع:

- ويرایشی از مريم فودازی از سایت "ره پو" ، بانک سخنان بزرگان.

 

..................  .................   ...............   ...............

 

بررسی ديدگاههای ماهاتما گاندی و جواهر لعل نهرو

جواهر لعل نهرو، سياستمدار استقلال طلب و اولين نخست وزير هند، در 14 نوامبر 1889 ميلادی (23 آبان 1268 خورشیدی) در الله آباد هند به دنيا آمد. وی که پاندیت (معلم) هم خوانده می‌شد، یکی از بزرگ‌ترین رهبران جنبش استقلال هند و کنگره ملی هند بود. او به عنوان اولین نخست‌ وزیر هند پس از اعلام استقلال در 15 اوت 1947 میلادی (23 مرداد 1326 خورشیدی/ در آن هنگام هند مجموعه پاکستان، بنگلادش و نپال را هم در برمی‌گرفت) انتخاب شد. پدر او موتی لعل نهرو و مادرش سواروپ رانی نام داشتند. موتی لعل نهرو که خود وکیل و رهبری سیاسی بود در الله‌ آباد (در مورد الله آباد رجوع شود به پایان مقاله نهرو) مردی ثروتمند به شمار می‌رفت و به غیر از جواهر دارای سه دختر هم بود. جواهر که در بهترین مدارس هند تحصیل کرده بود به انگلستان فرستاده شد و به کالج هارو، کالج ترینیتی، دانشگاه کمبریج رفت تا پیش از ورود به سیاست در رشتهٔ حقوق تحصیل کند. جواهر در سال 1916 میلادی (1294 خورشیدی) با کمالا نهرو ازدواج کرد. کمالا از خانواده مشهور کشمیری ساکن در دهلی بود که در کار بازرگانی بودند. نهرو در هنگام ازدواجش در 8 فوریه 1916 میلادی (18 بهمن 1294 خورشیدی) 26 سال داشت و وکیل کاملی شده بود.

 

انديشه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و مذهبی نهرو

نهرو پس از اتمام تحصيلات خود در رشته حقوق دانشگاه کمبريج انگلستان به قضاوت در هند مشغول شد. در سال 1918 م. به پارلمان هند راه يافت و در 1929 م. به رياست پارلمان رسيد. وجود گاندی و افکار او در پرورشش نقش مهمی داشت و تعلیمات و راهنماییهای او برای اقدام و عمل در روح نهرو طنینی موافق بوجود آورد. فعالیت نهرو در زمینه سیاست و اجتماع روز بروز توسعه می یافت و بتدریج با فقر و تیره روزی دهقانان، با محرومیتهای مردم و با فشارهای سیاسی که از طرف انگلستان بر هند تحمیل می شد بیشتر آشنا می گشت و مبارزه او صورتی جدی تر پیدا می کرد. نهرو از تحسين كنندگان راه مهاتما گاندي در راه كسب استقلال هند شد. گاندی و نهرو هر دو به بيرون راندن متجاوزين انگلیسی از هند به عنوان راه استقلال كشور می انديشيدند با اين تفاوت كه گاندی معتقد بود اين امر از طريق بسيج مردم عليه اشغالگران تامين می شود ولی نهرو معتقد به تصاحب مناصب كليدی و خارج كردن مشاغل عمده از تصرف اشغالگران به عنوان راهكار اين مقصود بود. بتدريج روابط دوستانه گاندی و نهرو سخت محكم گرديد.

 

انقلاب هند كه با فرمان گاندی مبنی بر عدم اطاعت از فرامين نايب السلطنه هند و راهپيمایی نمک (نمک در انحصار انگلیسی ها بود با عوارض زياد) در آرامش شروع شد، گام بزرگی در راه استقلال هند تلقی شد. نخست وزير فقيد هند بسرعت از رهبران برجسته انقلاب هند گرديد. او تلاش زيادی كرد كه در هند به دور از قدرتهای شرق و غرب یک نوع سوسياليسم آزاد اجرا كند كه كاملاً دموكراسی تحقق يابد و اين مردم باشند كه سرنوشت خود را به دست گرفته و ضمناً عدالت اجتماعی برقرار شود و هند در راه تعديل ثروت گام بگذارد. او در 1920 م. در نهضتی که به رهبری مهاتما گاندی با هدف آزادی هند از سلطه سياسی انگلستان به راه افتاد، شرکت کرد و با نهضتهای ملیّ همراهی نمود.

 

نهرو در طول مبارزات ضد استعماری خويش 10 بار دستگير و زندانی شد و روی هم رفته، حدود 10 سال از عمر خود را در زندان گذراند. نهرو در سالهای زندان هم بيکار ننشست و به نگارش کتب مختلفی پرداخت. نهرو از همان زمان که به نهضت مردمی و به فعالیت سیاسی پیوست مسافرتهای بسیاری در داخل و خارج هند انجام داد، همچنین از بسیاری کشورهای اروپایی دیدن کرد(1926 م.) و در کنگره نمایندگان ملل استعمارزده شرکت جست. در سال 1936 م. هنگام جنگهای داخلی اسپانیا چند روزی در آن کشور بود و از جمهوری اسپانیا هواداری می کرد .به هنگام بازگشت از این سفر دعوت موسولینی برای ملاقات را به جهت مخالفت جدی با فاشیسم، رد کرد. بعدها نیز دعوت هیتلر برای مسافرت به آلمان را رد کرد. در سال 1939م. سفری به چین رفت و با سران آن کشور که در مقابل تجاوز ژاپن می جنگیدند ملاقات کرد. او از ستایشگران فرهنگ و تمدن چین بود و نسبت به مبارزات ملت چین علاقه داشت و پس از استقلال هند روابط بسیار دوستانه ای با چین برقرار نمود. نهرو، طی مسافرتش به مسکو(1927 م.) تحت تاثير مارکسيسم قرار گرفت و بعضی از روشهای مبارزه کمونيستها را در هند بکار بست، البته مهاتما گاندی که مبتکر اصلی مبارزه منفی بود، غالبا با نظريات نهرو درباره شدت عمل و تحرک بيشتر در مبارزه مخالفت می کرد. نهرو نيز که از نفوذ کلام گاندی در ميان مردم هند آگاه بود و در عين حال احترام عمیقی نسبت به او داشت، روشهای خود را در مبارزه تعديل می کرد.

 

جنبش عدم تعهد

جواهر لعل نهرو پس از استقلال هند، به عنوان اولين نخست وزير اين کشور انتخاب شد و تا زمان مرگ، به مدت 17 سال رهبری بلامنازع هند را برعهده داشت. نهرو در اين مدت در صحنه سياست بين المللی نيز درخشيد و همواره به عنوان يک شخصيت برجسته و صلح دوست مورد احترام مجامع جهانی بود. وی بنيادهای سياسی و اقتصادی هند را پايه گذاری کرد و از يک کشور استعمارزده و بلاديده و دستخوش تفرقه، قدرت يکپارچه ای را در جنوب آسيا پديد آورد. کار مثبت عمده نهرو برای هند، اصرار وی بر اين امر بود که هند به صورت يک دموکراسی غيرمنفک از آرمان های دنيایی و غيردینی باقی بماند. وی برای فرد انسان، شخصیت انسان و جامعه انسانی ارزش و احترام فوق العاده ای قایل بود و با گذراندن قانونی، نظام طبقه در هند را برانداخت و کارهایی که برای از بين بردن فقر و عقب ماندگی انجام داد ، سبب ايجاد انقلاب اساسی اجتماعی و اقتصادی شد. نهرو به اتفاق جمال عبدالناصر و ژوزف تيتو و احمد سوکارنو رهبران وقت مصر، يوگسلاوی و اندونزی از بنيانگذاران جنبش عدم تعهد به شمار می روند و حیثیتی بين المللی دارند.

 

آخرین مصاحبه نهرو

شایان ذکر است نهرو نخست وزیر فقید هند عقاید ضد مذهبی داشته است و به هیچ دین و مذهبی ‏معتقد نبوده است. از گفته‏های وی چنین برمی‏آید که چیزی که وی را از مذهب متنفر کرده است جنبه‏ «دگم‏» و یکنواختی مذهب است. نهرو در اواخر عمر در وجود خودش و در جهان یک خلاء احساس می‏کند و معتقد می‏شود این خلاء را جز نیروی معنوی نمی‏تواند پرُ کند. در عین حال از نزدیک شدن به‏ مذهب به خاطر همان حالت جمود و یکنواختی که فکر می‏کند در هر مذهبی هست‏ وحشت می‏کند. اما او مردیست روشنفکر و آزاده که عقیده دارد تمامی مذاهب یک حقیقت را تعلیم می دهند و بنابراین باید به تمامی مذاهب احترام گذاشت وی مخصوصاً برای شخصیت و تعلیمات بودا ارزش بسیار قایل است.

 

یک روزنامه‏نگار هندی به نام کارانجیا در اواخر عمر نهرو با وی مصاحبه‏ای بعمل آورده است و ظاهرا آخرین اظهار نظری است که ‏نهرو درباره مسایل کلی جهانی کرده است. کارانجیا آنجا که راجع به گاندی با وی مذاکره (گفتگو) می‏کند می‏گوید: بعضی از روشنفکران و عناصر مترقی عقیده دارند که گاندی جی با راه حلهای احساساتی و روشهای معنوی و روحانی خود اعتقادات ابتدایی شما را به سوسیالیسم علمی متزلزل ‏و ضعیف ساخت. نهرو ضمن جوابی که می‏دهد می‏گوید: استفاده از روشهای معنوی و روحانی نیز لازم و خوب است. من همیشه در این مورد با گاندی جی هم عقیده بودم و چه بسا که ‏امروز استفاده از این وسایل را لازمتر می‏شمارم، زیرا امروز در برابر خلاء معنوی تمدن ‏جدیدی که رواج می‏پذیرد بیش از دیروز باید پاسخهای معنوی و روحانی بیابیم. کارانجیا سپس راجع به مارکسیسم از وی سؤالاتی می‏کند و نهرو برخی ‏نارساییهای مارکسیسم را گوشزد می‏کند و دوباره همان راه حلهای روحی را طرح ‏می‏کند. در این وقت کارانجیا به وی می‏گوید: آقای نهرو! آیا اظهارات شما که اکنون از مفاهیم راه حلهای اخلاقی و روحی ‏سخن می‏گویید، میان جناب عالی با جواهر لعل دیروز (یعنی خود نهرو در زمان‏جوانی) تفاوتی به وجود نمی‏آورد؟ آنچه شما می‏گویید این تصور را ایجاد می‏کند که ‏آقای نهرو در شامگاه عمرش در جستجوی خداوند برآمده است. نهرو می‏گوید: آری، من تغییر یافته‏ام. تاکید من بر روی موازین و راه حل‏های اخلاقی و روحی بدون توجه و نادانسته نیست... سپس خود وی می‏گوید: اکنون این‏مساله پیش می‏آید که چگونه می‏توان اخلاق و روحیات را به سطح عالیتری بالا برد؟ و این طور جواب می‏دهد: بدیهی است ‏برای این منظور مذهب وجود دارد، اما متاسفانه مذهب به شکلی کوته نظرانه و به صورت پیروی از دستورهای خشک و قالبی و انجام بعضی تشریفات معین پایین آمده است. شکل ظاهری و صدف خارجی ‏آن باقی مانده است در حالی که روح و مفهوم واقعی آن از میان رفته است.


نهرو و تجربه روزنامه نگاری و نویسندگی

روزنامه نشنال هرالد چاپ لکنهو در هند که در سال 1938 م. توسط جواهر لعل نهرو پایه گذاری شده بود از جمله نشریات قهرمان هند محسوب می شود که در خلال جنگ جهانی دوم مورد غضب فرمانروایان انگلیسی قرار گرفت. این روزنامه از بسیاری از نشریات با سابقه عصر خود در دنیای خارج سرشناس تر بود. علت شهرت هرالد پیوند آن با کنگره ملی بود. گرچه این پیوند حالت ارگان رسمی را نداشت. نوشته ها و مطالب آن به دلیل دور بودن از مصلحت اندیشی با استقبال و تجلیل دوست و دشمن همراه بود. این روزنامه در روزهای تلخ و شیرین تاریخ مبارزه استقلال طلبانه هند پرچم مبارزه این ملت را که حکام انگلیسی برای سرنگون کردن آن از هیچ کوششی دریغ نمی کردند پیوسته افراشته نگه داشت. نهرو هر زمان که فرصتی به دست می آورد تحت نام خود و اسامی مستعار در ستون سرمقاله های هرالد مطلب می نوشت.

 

نهرو از ممتازترین نویسندگان و فیلسوفان معاصر هند است به طوری که دوستداران ادبیات افسوس می خورند که وی نخست وزیر شده است وگرنه در ادبیات مقامی والاتر داشت. کتابها و سخنرانیها و مجموعه مقالات متعددش مجموعه های گرانبهایی است که ارزش ادبی و فلسفی فوق العاده دارد. او آثار خود را معمولاً به زبان انگلیسی نگاشته و نثر او نمونه ای از بهترین و فصیح ترین نوشته های انگلیسی است. سخنرانیهای او نیز معمولا به زبان انگلیسی یا هندی بوده اما به زبان فرانسه تکلم می نموده و با زبان آلمانی و فارسی آشنا بوده است.


کتاب "نگاهی به تاريخ جهان" از آثار نهرو

نهرو نماد استقلال و دموكراسی ملت هند همه عمر در راه آزادی پيكار كرد. وی كه چهره درخشان نبردهای ملت هند در راه كسب استقلال و افتخاری برای جهان سوم و كشورهای غيرمتعهد بود در هفتاد و پنج سالگی در ژانويه 1964 م. دچار حمله قلبی شد و نیمی از بدنش فلج گرديد تا اين که سرانجام در 27 می 1964 میلادی(6 خرداد 1343 خورشیدی) چراغ عمرش خاموش شد. محبوبيت نهرو آنچنان زياد بود كه پس از او ملت هند دخترش اينديرا گاندی را به نخست وزيری برگزيد. اين هندی مبارز مدتها در زندان انگليسيها بود و آثاری از خود به جای گذاشت كه به اكثر زبانها از جمله فارسی ترجمه شده است. در نامه هایی كه از زندان به دخترش نوشته است سياست جهانی و نقش دول استعمارگر را به خوبی بيان كرده است. نامه های مذکور ابتدا در کتابی با نام "نامه های پدری به دخترش "به چاپ رسید. نهرو به عنوان یک سیاستمدار استقلال طلب به خوبی می دانست که استقلال و آزادی هند به همان اندازه که به آگاهی و مبارزه مردم هند بستگی دارد به شرایط بین المللی و شناخت فرصتهای فراهم آمده از جنگ جهانی اول و دوم وابسته خواهد بود. نامه های مذکور بعدها در سه جلد با نام "نگاهی به تاريخ جهان" منتشر شد. کتاب علاوه بر آنکه زندگی و اندیشه های نهرو در دهه 1930 م. را نشان می دهد، تاریخ هند همان روزگار را نیز منعکس کرده است. شاهکار بزرگ وی آوردن هند به تاریخ جهانی است که نشان می دهد نهرو تا چه اندازه به گفتگوی تاریخی برای ساختن مقدمات فکری و ذهنی استقلال هند باور داشته است. از دیگر آثار وی کتابهای "اتحاد شوروی"، "به سوی آزادی"، "زندگی من" و "كشف هند" می باشند.

 

نهرو به جهان آموخت كه فريب تبليغات حكومتهای اشغالگر غرب را كه مدعی احيای دموكراسی برای كشورها و ملتهای تحت اشغال خود هستند را نخورند. او و گاندی عميقا اعتقاد داشتند كه اينگونه شعارها صرفا پوششهایی برای توجيه حضور اشغالگران غربی در كشورهای ديگر است. تمایلات استقلال طلبانه و ضد استعماری و صلح خواهی، نهرو را به عنوان قهرمان استقلال و صلح جهانی در آورده است.


منبع:

- سایت "انجمن فرهنگی مذهبی ارزشی".

 

..................  .................   ...............

 

سخنان گرانبهای جواهر لعل نهرو

 

- می توان در ظرف دو سال يك كارخانه ذوب آهن ساخت، ولی برای تربيت یک مدير برای اين صنعت بايد بيست سال وقت صرف كرد.

 

- برگرداندن تصاوير آويخته بر ديوار، مسير تاريخ را دگرگون نمی كند.

 

- در زندگی چيزی بدتر و خطرناک تر از بی نظمی نيست.

 

- به گذشته خود هرگز نمی انديشم، مگر آنكه بخواهم از آن نتيجه ای بگيرم.

 

- ميدان جنگ به کسی فرصت مطالعه نمی دهد؛ هر كس هر چه می داند بايد به كار ببرد.

 

- چشم داشت احترام از هيچ كس نداشته باش تا احترامی كه به تو می گذارند، شيرين تر جلوه كند.

 

- اگر پول برای تهيه ی چيزهایی كه مورد نيازمان است صرف نشود هيچ ثمره ای ندارد.

 

- كار كردن با هم برای خير و خوشی مشترک و همگانی از هر چيزی بهتر است.

 

- بيشتر مردم معمولاً دليل كارهای خود را از ياد می برند و بعدها بدون اينكه بفهمند چرا، از كارهای ديگران پيروی می كنند.

 

- بايد به ياد داشته باشيم كه پول به خودی خود ثمره ای ندارد و فقط ابزاری است كه به ما كمك می كند تا با آن، كالاها را مبادله كنيم.

 

- دنيای ما مثل خانواده ی بزرگی از ملت هاست.

 

- اگر بخواهيم چيزی درباره ی دنيای خودمان بدانيم نبايد تنها به كشور كوچکی كه ممكن است در آن به دنيا آمده باشيم بينديشيم بلكه بايد به تمام كشورها و تمام مردمی كه بر روی زمين هستند فكر كنيم.

 

- پنداشتن بسيار شيرين است زيرا ما با پنداشته های خود می توانيم افسانه های پريان را هم بسازيم.

 

- تنها راه حقیقی برای درک داستان زمين اين نيست كه در اين باره در كتابهای مردم ديگر، مطالبی بخوانيم بلكه بهتر اين است كه به خود كتاب طبيعت باز گرديم.

 

- كار نكردن و ديگران را برای خود به كار واداشتن، مايه ی افتخار و غرور آدمی نيست.

 

- ما بايد خوبی را در هر جا که پيدا می كنيم بگيريم و بكوشيم تا بدی را هم از هر جا كه هست دور سازيم.

 

- ما بايد بكوشيم تا سراسر جهان به گونه ای در آيد كه بتوان در آن شادمان تر و خوشبخت تر زندگی كرد.

 

- هر قطعه سنگی كه می بینی در كنار راه يا در دامنه ی كوهی افتاده است می تواند صفحه ی كوچکی از كتاب طبيعت باشد و می تواند برايت چيزی بگويد البته به شرط آن كه خواندنش را بدانی. 

 

- نيروی فكر، آدميزاد را از حيوانات متمايز ساخت. همين نيرو آنان را از نيرومندترين و بزرگترين حيوانات وحشی هم نيرومندتر ساخت.

 

- فيل بسيار بزرگ و نيرومند است، بسيار نيرومندتر از فيل بان كوچکی كه روی گردنش می نشيند. با اين همه فيلبان می تواند بينديشد و چون بهتر از فيل می انديشد ارباب و آقای فيل شده است.

 

- مردمی كه در یک كشور زندگی می كردند و به هم نزديكتر بودند طبعاً با يكديگر بيشتر آشنا می شدند و تصور می كردند كه بهتر از مردمان ديگری هستند كه در كشورهای ديگر زندگی می كنند و در كمال ناداني با يكديگر می جنگيدند.

 

- جنگيدن مردم با هم و كشتن يكديگر نابخردانه ترين كاری است كه انسان می تواند بكند؛ اين كار برای هيچ كس ثمری ندارد.

 

- اكنون در هر كشوری مردم تصور می كنند كه خودشان بهتر و باهوش ترين مردمانند و ديگران به خوبی و شایستگی ايشان نيستند.

 

- هر كس خودش و كشورش را خوبتر و بهتر از ديگران می شمارد، اما در حقيقت هيچ کسی نيست كه در خود ميزانی خوبی و ميزانی هم بدی نداشته باشد و به همين شكل، هيچ كشوری هم نيست كه در آن چيزهای بد و از برخی نظرها خوب نباشد.

 

- ما بايد ببينيم كه در رفتار و آداب ما چه چيزهای خوبی هست و بكوشيم تا آنها را پاس داريم و هر چه را هم بد است بايد به دور افكنيم. همچنين اگر در كشورهای ديگر هم چيزهای خوبی هست مسلما بايد آنها را فرا گيريم.

 

- ما كه هندی هستيم بايد در هند زندگی كنيم و برای هند كار كنيم، اما نبايد فراموش كنيم كه در عين حال در پيوند با خانواده ی بزرگتری كه در سراسر جهان است قرار داريم و سرانجام، مردمی هم كه در ساير كشورهای جهان زندگی می كنند خويشاوندان و پسر عموهای ما هستند.

 

- هرچند مرد تفنگدار به اندازه ی یک مرد بی سلاح متمدن نباشد، نبايد به او گفت كه متمدن نيست زيرا در غير اين صورت با تفنگی او را از پا در خواهد آورد.

 

- بهترين نشانه ی تمدن، وجود انسان بزرگوار و نیک است كه خودخواه نباشد و همراه با ديگران برای خوشبختی همه كار كند.

 

- اكنون روزگاری است كه شخصی كه هيچ كار نمی كند پولهای اضافی هنگفتی به دست می آورد، در حالی كه بيشتر كسانی كه با زحمت و سختی، كار زيادی انجام می دهند هيچ سهمی از آن به دست نمی آورند!

 

منبع:

- سایت "شهر سرد".

 

..................  .................   ...............   ...............

 

 الله‌آباد، 5 ژانویه؛

 

بزرگترین گردهمایی مذهبی جهان آغاز شد

این هفته در هندوستان «جشن نیمه ‌بزرگ خُم» (اَرد کُمب میلهَ) آغاز شد. هندوها هر دوازده‌ سال یکبار این جشن را به ‌مدت 45 روز برگزار می‌کنند و هر بار حدود 70 میلیون نفر در آن شرکت می‌جویند. مؤمنان هندو طی این جشن، شب و روز را بر روی قایق‌هایی بر روی رودخانه‌ها می‌گذرانند و یادبود نبردی بزرگ میان ایزدان و دیوان بر سر خُمی حاوی شهد جاودانگی را زنده نگه می‌دارند.

 

زایران هندو بایستی برای برگزاری این جشن هر بار بصورت متناوب به یکی از چهار منطقه برگزاری در گوشه و کنار هند سفر کنند و بزرگترین این جشن‌ها که همین جشن این هفته است در ریزشگاه سه رودخانه مقدس گنگ، یامونا و سَرَسوَتی در الله‌آباد در شمال شرقی هند برگزار می‌شود. به گفته اختردانان، جشن خم زمانی برگزار می‌شود که سیاره مشتری به صورت فلکی دَلو و خورشید به صورت فلکی بَرّه وارد شود.

 

امسال در اطراف الله‌آباد برای زایران این جشن «زایرشهری» برپا شده، متشکل از چادرهای بسیار که در طول 75 کیلومتر جاده موقتی ادامه دارند و هزاران نفر از نیروهای امنیتی هم در این محل حضور دارند. نام هندی کُمب با واژه فارسی خم (خُنب) هم‌ریشه است و واژه هندی "میلهَ" هم در فارسی دُری افغانستان در معنی جشن و پیک‌نیک بکار می‌رود.

 

عبادت در کنار رود گنگ

رود مقدس گنگ از ريشيکش عبور می کند. ريشيکش شهری بسيار زيباست که جنگل های انبوه و سرسبز آن را احاطه کرده و رود گنگ با عرضی حدود 240 متر از وسط شهر عبور کرده و تنها راه ارتباط بين دو طرف شهر دو پل معلق به نام های رام‌جولا و لاکشمانجولا با فاصله ای حدود 3 کيلومتر از يکديگر است.

 

اين شهر مهم‌ترين مرکز آموزش علوم روحی در هند و حتی سراسر دنيا می باشد و علاقمندان به تمرين سبک های مختلف يوگا، مديتيشن و آشنایی با علوم روحی به اين منطقه سفر کرده و ماهها به انجام تمرين های خاص می پردازند. در اين شهر، مدارس آموزش علوم روحی (Ashram) بسيار زياد است و در تمام طول سال اقدام به برگزاری کلاس های مختلف می کنند.

 

 مراسم آرتی (Arthi Ceremony) مراسم آیینی (عبادت) هندو هاست که هر شب در کنار رود مقدس گنگ انجام می‌شود. برگزار کنندگان مراسم قبل از غروب آفتاب با لباس‌های مخصوص مقابل الهه های مورد پرستش خود می نشينند، سپس در محلی مخصوص آتشی روشن کرده و گياهان و روغن مخصوصی را برای تطهير آتش در آن می ريزند و همزمان دعاهایی به صورت آواز به زبان سانسکريت و هندی خوانده و اقدام به نواختن سازهای سنتی می‌کنند.

 

اين مراسم بسيار شاد بوده و تمام شرکت کنندگان را مجذوب خود می کند. در اين ميان بعضی افراد به انجام يوگا و تمرينات خاص می پردازند. در بخشی از مراسم در ظروفی مخصوص آتش روشن کرده و ظروف را همراه با حرکات خاص، دست به دست می‌گردانند. در اين بين افرادی که نذر دارند هدايای خود را بر روی برگ همراه با شمع های روشن، در رود گنگ رها کرده و اعتقاد دارند که رود گنگ اگر هدايای آنها را قبول کند نذرشان برآورده می‌شود.

 

منابع:

- نوشته ای از مانی پارسا از سایت "زمانه".

- سایت "سپیده".

 

..................  .................   ...............   ...............    ............

 

با تشکر از سایتهای "ره پو" ، "اسکندر آبادی" ، "شهر سرد" ، "انجمن فرهنگی مذهبی ارزشی" ، و از مانی پارسا از سایت "زمانه" و از سایت "سپیده" / سایت خانه و خاطره/ سروش آذرت/ مهرماه 1390 خورشیدی/ 2011 میلادی/