نمايش نامه الهی (تئاتر اهورایی)

چگونگی برگزيده شدن زرتشت

در کتاب (بخش) يسنای 29 ، از نياز اجتماع (روان آفرینش) و برگزيده شدن زرتشت در قالب یک نمايش نامه الهی بدين گونه سخن رفته است :

در آن جايگاه پريشان و سراسر از كشتار و تباهی ، "روان آفرينش" ( نماينده معنوی جهان) سخن بر ميدارد : 

پروردگارا 

روان آفرينش بدرگاه تو گله مند است.

برای چه مرا بيافريدی ؟ 

چه کسی مرا كالبد هستی بخشيد ؟ 

خشم و ستيز ، چپاول و غارت ، و گستاخی و تجاوز همه جا را فرا گرفته . 

مرا جز تو پشت و پناهی نيست . 

از اينروی نجات بخشی را كه بتواند مرا از اين تنگنا رهایی بخشد به من نشان ده.

آنگاه اهورامزدا در كنه راستی و درستی می انديشد كه چه کسی بایستی برانگيخته شود تا اين ظلم و ستم را برچيند و راستی و آيين مردمی را در جهان آشفته و پُربيداد برقرار كند . بی شک اين رهبر بايد بی آزار، مهربان و نيرومندترين فرد در ميان مردمان بوده و خواستار راستی و درستی باشد .

اهورامزدا با نيروی وهومن ( نیک اندیشی خود ) او را می يابد و به پيامبری بر می گزيند و گزينش زرتشت را به روان آفرينش بشارت می دهد و می گويد : يگانه کسی كه به دستورهای مزدا گوش فرا داد و من او را خوب میشناسم همانا زرتشت اسپنتمان است. تنها اوست كه خواستار آموزش آيين راستی و سرودهای ستايش مزداست ، بهمين انگيزه او را شيوایی بيان خواهيم بخشيد.

ولی روان آفرينش درست زرتشت را نمیشناسد و از اين گزينش خشنود نگشته و بانگ بر میآورد : آيا من بايد بدون چون و چرا پشتيبانی شخص ناتوانی را قبول كرده و به سخنان او گوش فرا دهم؟ به راستی مرا آرزوی شهريار نيرومند و توانایی بود. آيا چه وقت چنين کسی برای ياريم بپا خواهد خواست و با بازوان نيرومند خود مرا حمايت خواهد كرد.

ليكن مدتی بعد میبينيم كه روان آفرينش از خروش افتاده و رهبری زرتشت را می پذيرد و میگويد : ای اهورامزدا به زرتشت و پيروانش نيروی معنوی و توانایی بخش و ای وهومن ( نیک اندیشی مزدا ) تو نيز به زرتشت نيروی انديشه و هوش و خرد سرشار ارزانی دار تا در پرتو آن به جهانيان آرامش و آسايش بخشد. ای دانای بزرگ ، ما همه او را برگزيدهترينِ آفرينش و شايستهترين فرزند تو دانسته و به رهبری خويش میپذيريم.

به اين ترتيب زرتشت برگزيده میشود و اجتماع او را به رهبری خويش میپذيرد.

با نگرشی درست به شرحی كه گذشت در میيابيم كه در اين نمايشنامه الهی تمام مسایل درباره پيدايش اديان و سير تكاملی آنها نمايان شده است. یعنی ابتدا روان آفرينش كه نماينده مردمان و به بيان ديگر بازگو كننده نياز اجتماع است خواسته خود را مطرح میكند. فردی در ميان اجتماع با نيروی وهومن ( نیک اندیشی مزدا داده) اين نياز را در میيابد و با استقبال از راستی و درستی برای راهنمایی مردم برگزيده میشود ولی اجتماع به آسانی او را نمیپذيرد. ولی بعد چون او را برآورنده خواستههای نهایی خود میيابد به دستورهايش گردن نهاده و پيروزی و سربلندی او را خواستار میشود.

(منبع: سایت امرداد، جستاری از مهران و آناهیتا)

...... ......... ............ ............... .................. ......................

با تشکر از سایت "ایران سرزمین کهن" ، "امرداد" ، مهران و آناهیتا / سایت خانه و خاطره/ سروش آذرت/ اسفند ماه 1389 خورشیدی/ 2011 میلادی/