با
سلام.
به
سایت خانه و
خاطره خوش آمدید.
«طاعون
سیاه» (Pest)
، «اپیدمی
طاعون» در آسیا
و اروپا
طاعون
سیاه، نشان
خشم و عذاب
الهی؟!
«طاعون
سیاه» (Pest)
، «مرگ سیاه» (Black Death) نشانه
خشم و عذاب
الهی خدای مسیحیان
(از 1347 تا 1353 میلادی)
«طاعون
سیاه» این بیماری
که بسیاری از
مردم اروپای
قرون وسطی را
مبتلا بخود و
از بین برد،
در آن زمان
نشانه خشم و
عذاب الهی خدای
مسیح برعلیه
مسیحیان
گناهکار
دانسته شد و
هنگامیکه دسته
جات ضد
گناهکاری به
زجر و عذاب
خود و دیگر
گناهکاران
پرداختند اینان
باعث خشم پاپ
کلمنس ششم
شدند و عده ای
از سرانشان میبایستی
سرشان زده میشد.
بعد شایع شد
که یهودان
چاهای آب
شهرها را بعمد
آلوده به سم
های مختلف
کرده اند تا
انتقام از مسیحیان
گیرند و
ناگهان یهودکشی
شروع شد و
هرجا در شهرهای
بزرگ اروپا به
آنان میرسیدند
آنان را میکشتند
و اموالشان را
به یغما میبردند.
اما این
«نشانه خشم و
عذاب الهی» یا
«طاعون سیاه» یا
«مرگ سیاه» چه
بود که باعث
شد بیست و پنج
میلیون نفر در
اروپای قرون
وسطا کشته
شوند؟
«طاعون
سیاه» ، «اپیدمی
طاعون»
طاعون
سیاه یا مرگ سیاه
یک اپیدمی
طاعون بود که
کل اروپا را
در سال 1347 تا 1353 میلادی
دربرگرفت. این
اولین همهگیری
بزرگ اروپا نیست،
ولی اولین اپیدمیای
است که به طور
دقیق توسط
مورخان کلیسای
کاتولیک توصیف
شده است.
تعداد مرگومیر
از بیماری طاعون
در این دوره
کاملاً مشخص نیست،
اما برآورد آن
حدود یک چهارم
تا یک سوم جمعیت
اروپا، یا 25 میلیون
نفر طی این
پنج تا هفت
سال است. در
همان دوره،
تقریباً همین
تعداد کشته از
طاعون در آسیا
برآورد میشود.
اما منابع تاریخی
زیادی درباره
اپیدمی طاعون
سیاه در آسیا
وجود ندارد.
تخمین زده میشود
که یک سوم جمعیت
ایران (حدودای
اواخر جانشینان
چنگیزخان در ایران
معروف به
«دوره فروپاشی
ایلخانیان
مغول در ایران: از 736 تا 759
قمری- از مرگ
ابوسعید
بهادر تا مرگ
ملک اشراف) در
آن زمان کشته
شدند(726 تا 730 شمسی).
طاعون
در این دوره در
آسیای مرکزی
شایع بود و به
نظر میرسد که
جنگ مغولان و
چینیها سبب
شروع این اپیدمی
شده است.
طاعون در سال 1334
میلادی در یکی
استان هوبئی چین
شایع شد و به
سرعت در استانهای
اطراف سرایت یافت.
در سال 1346 میلادی،
تاتارها آن را
به روم شرقی و
قسطنطنیه
منتقل کردند و
در اواخر سال 1347
میلادی کشتیهایی
که از آسیای
مرکزی و گریم
میآمدند، بیماری
را در بندر مسینا
و جنوا در ایتالیا
و بندر مارسی
در فرانسه شیوع
دادند. در
تابستان سال 1348
میلادی طاعون
در ونیز و
فلورنس نیز شایع
شد و در عرض یک
سال تمام
سواحل مدیترانه
را فرا گرفت.
پس از آن،
طاعون به سرعت
به سمت شمال
اروپا حرکت
کرد و جمعیت این
نواحی را، که
پس از قحطیهای
پیدرپی
سالهای دهه بیست
سده 14، و اپیدمیهای
مختلف به علت
سردی هوا و
جنگهای
طولانی به شدت
در برابر هر
سانحهای ضعیف
شده بودند،
درهم شکست. در
بهار 1349 میلادی
طاعون به وین
رسید و از
آنجا بسوی
مجارستان و
لهستان و به
بارسلونا و سیویلا
و بوردو و پاریس
و جزیره
انگلستان
رخته کرده و
باعث بحران
اقتصادی میشود
و مرگ سیاه حتی
به شمال افریقا
شیوع پیدا
کرده بود. اپیدمی
طاعون از شمال
ایتالیا به سوییس
و بازل و از
آنجا به فرانکفورت
و کلن رسید و
در سال 1350 میلادی
به هامبورگ و
برمن و لویبک
و ماگدبورک و
دانسینگ رسید
و از آنجا تا
دوسال دیگر به
روسیه انتقال
داده شد که در
اواخر 1352 میلادی
گزارش کردند
تعداد کشته
شدگان تقلیل یافته
و اپیدمی در
حال از نفس
افتادن است.
در
اپیدمی طاعون
در اروپا بین 60
تا 100 درصد
افرادی که به
این بیماری
مبتلا میشدند
زنده نمیماندند.
اپیدمی در یک
شهر به طور
متوسط بین 6 تا 9
ماه طول میکشید.
باید توجه
داشت که طاعون
در مناطق
مختلف به یک
اندازه سرایت
نکرد. بعضی از
روستاها و حتی
بعضی شهرها و
نواحی اصلآ به
طاعون دچار
نشدند مثل شهر
پراگ در بوهم
و نورنبرگ در
آلمان امروزی،
مناطق بزرگی
از لهستان و میلان
در ایتالیا را
نام برد.
پزشکان
قرون وسطی و
توصیه های بیفایده
پزشکان
روحانی قرن
چهاردهم در
برابر طاعون
ناتوان
بودند، با این
وجود توصیههایی
بیفایده به
مردم میکردند
که در بعضی
آثار از آنها
نام برده شده
است.
- سوزاندن
ساقهٔ کلم و
پوست آن،
- روشن کردن
آتش با
استفاده از هیزمهای
معطر،
-
بخار کردن آب
و بریان کردن
گوشت،
-
حمام با آب
داغ،
- حجامت،
- خوراندن
مواد تهوعآور
و ملین، که در
واقع باعث ضعف
بیمار و مرگ
زودرس میشد،
-
گردهمآیی
برای دور کردن
اجنه.
فرار
مردم از
روستاها به
شهرها؛
طاعون
سیاه و هجوم
روستاییان به
شهرها
اما
طاعون سیاه
بحرانهای شدید
اجتماعی و
مذهبی و اقتصادی
را نیز بهدنبال
داشت. از طرفی
بعلت گرفتن
قربانیان بسیار
در خانواده
ها، از وارثین
کم شده بود و
باقی مانده
اعضای
خانواده به
منافع مادی بیشتری
دست یافتند. و
از طرفی دیگر
نیروی کاری به
خصوص در
کشاورزی کاهش یافته
بود و مردم
روستاها زمینهای
خود را ترک میکردند
و زمینها کمکم
خالی از سکنه
و به جنگل تبدیل
شدند. فرار
مردم بسوی
شهرها به این
امید بود که
در شهرها به
دوا و درمانی
بهتر برسند،
درحالی که
اطباء آگاهی و
توانایی لازم
را برای
مبارزه و جلوگیری
از شیوع طاعون
را نداشتند.
دستجات
مسیحی «خودزنی
با شلاق»
بخاطر فرو
نشاندن خشم
خدا؛
«زجر
و عذاب خود»
بخاطر «آشتی
خدای مسیح با
بندگان»
مردم
به کلیساها روی
آوردند، و برخی
دستجات آخته
مردانه مسیحیان
بنام (Geißlerzüge) که
از 1260 میلادی
تشکیل شده
بودند و حتی
در مقابل پاپ
ها قد علم
کرده بودند،
در حالیکه
کلاه هایی
برنگ سرخ یا
سفید یا آبی
بر سر داشتند
با پرچمی سفیدرنگ
بهمراه صلیب و
نوشته ای
سرخرنگ در جلوی
دستجات خود
برهنه در کوچهها
راه میرفتند
و خود را با
شلاق چندان میزدند
تا خون از
پشتشان جاری
شود تا بدینوسیله
گناهاشان پاک
شود و خشم و
عذاب الهی
خوابانده شود
و همچنین بسیاری
از مسیحیان
کاتولیک عقیده
داشتند که
آخرت جهان و
روز رستاخیز
نزدیک است (در
انجیل یوهانس/Apokalypse des Johannes).
پاپ
کلمنس ششم
رهبر کلیسا و
مسیحیت در
برابر مردم بیجواب
مانده بود و
خرافات میان
مردم رواج بیشتری
یافت. از
اعمال کلیسا
(با وجود تلاشهای
پاپ کلمنت ششم
برای جلوگیری
از آن)،
سوزاندن یا
دار زدن غیرمسیحیان،
مانند یهودان،
بیگانگان و
جادوگران بود
که به نوعی
مقصر این
بلاها محسوب میشدند.
حقایق
ثبت شده
طاعون،
مرگ سیاه، در
اواخر دهه
چهارم سده 14 میلادی،
در حدود 4/1 جمعیت
اروپا را از بین
برد. افراد بر
اثر گزیده شدن
بوسیله نوعی
کک که در بدن
موشهای سیاه
زندگی می کرد،
به این بیماری
مبتلا می
شدند. بیماری
طاعون ابتدا
در نواحی مرکزی
آسیا پدیدار
شد و بوسیله
موشهای موجود
در کشتیهای
بازرگانی به
اروپا آورده
شد. زبان
قربانیان به
رنگ سیاه در می
آمد و روی
پوست بدنشان
تاولهایی
ظاهر می گردید.
قربانیان این
بیماری
معمولا بعد از
3 روز می مردند.
حدودای
1351 میلادی، نویسنده
و شاعر هنرمند
ایتالیایی «جیووانی
بوُکاچیو» (Giovanni Boccaccio/
از 1313 تا 1375 میلادی)
در مقدمه اثرش
که « The Decameron/
انتشار 1470 میلادی»
نام دارد از
عدم امنیت در
میان مردم و
ترسی که این
طاعون سیاه
مابین سالهای
1347 تا 1353 میلادی
در دل مردم
ناآگاه قرون
وسطا اروپا جا
باز کرده، مینویسد:
اینکه آیا این
مرگ سیاه توسط
شهابهای
آسمانی و یا
با خشم و عذاب
الهی بر این
مردم نازل
شده، دکترای
ما کاری از
دستشان بعمل
نمیآید. آنها
هیچگونه
اطلاعی از این
تومورها و غده
های سیاهی که
جسم و جان
قربانی را میخورد،
ندارند. و
بدتر از همه،
خانواده های این
قربانیان
هستند.
خانواده های
آنها سعی میکنند
از قربانیان این
اپیدمی فاصله
بگیرند زیرا میترسند
خود مبتلا به
این بیماری
شوند.
پدرومادر بچه
های خود را
ترک میکنند؛
مردان از
همسرانشان میگریزند.
خیابانها پرُ
از اجساد سیاه
شده قربانیان
است و بعضی از
مردم از همسایگان
خود موقعی
اطلاع حاصل میکنند
که بوی متعفن
اجسادشان فضای
داخل کوچه را
پرُ کرده
باشد. زندگان
حتی فرصت
ندارند برای
مردگان خود به
سوگواری بنشینند؛
بوکاچیو مینویسد،
بعلت ازدیاد
مرگ و میر
قربانیان این
اپیدمی، کسی
جرات نمیکند
به آنها نزدیک
شود، "در آن
هنگام ارزش یک
مرده مسیحی
کمتر از ارزش
بک بُز را
داشت."
علامتها و
نشانه های این
طاعون سیاه بسیار
وحشتناک و
مشمئزکننده
بود: بدن
قربانی مملو
از غده هایی سیاه
بود، و بعضی
از غده ها به
اندازه یک تخم
مرغ یا یک سیب
بود. مردی غده
بزرگی در گردن
خود داشت گویی
سر او از دو
قسمت تشکیل یافته
و عفونت در
داخل بدن
چندان شده که
از بوی بد
دهان او مشخص
میشود.
منابع:
-
نوشته ای از
هادی معیری
نژاد از سایت
"خبر آنلاین.آی
ار" یا " khabaronline.ir".
- سایت
"history.howstuffworks.com".
- سایت
"دانشنامه
رشد.آی ار" یا "daneshnameh.roshd.ir".
- سایت
"انجمن زیست
شناسی نمونه
رفسنجان" یا " biosociety.mihanblog.".
- سایت
" uni-due.de".
.................. ................. ...............
پاپ
کلمنس ششم در
حال دعا برای
از بین رفتن
طاعون سیاه 1347
تا 1353 میلادی؛
بیماری
طاعون ، بدترین
"مرگ سیاه"
جهان
به
گزارش باشگاه
خبرنگاران، بیماری
طاعون که به
"مرگ سیاه" نیز
شهرت دارد یک
نوع بیماری
واگیردار باسیلی
است که عامل
انتقال آن نوعی
کک است که با
گزش آن افراد
به بیماری
دچار می شوند.
موش یکی از
اصلی ترین
عوامل انتقال
این کک به
درون جوامع
انسانی است.
در طول تاریخ
موارد بسیار زیادی
از شیوع طاعون
مشاهده شده
است که بر اثر
آن انسانهای زیادی
جان باختند.
در این مطلب
شما را با
تعدادی از
معروفترین این
شیوع ها آشنا
می کنیم.
شیوع
طاعون در
امپراتوری
روم (165 تا 180 پس از
میلاد)
در بین
سالهای 165 تا 180
پس از میلاد
طاعون در نقاط
مختلف
امپراتوری رم
شایع شد. بنا
بر نظر مورخین
سربازانی که
از نبرد در
شرق نزدیک به
رم بازگشته
بودند ناقل این
بیماری بودند.
این بیماری در
رم باعث مرگ یک
سوم مبتلاین
شده و بنا به
نقل هایی در
اوج خود تا 2000
هزار نفر را
در هر روز به
کام مرگ می
فرستاد. بسیاری
از مناطق در
رم در صد زیادی
از جمعیت خود
را بر اثر شیوع
این بیماری از
دست دادند و
در عین حال
ارتش روم نیز
ضربه بزرگی از
این کاهش جمعیت
و نیروی فعال
خورد.تصویر
بالا نشان
دهنده یک گور
حاوی تعدادی
از قربانیان
طاعون در رم
باستان است.
طاعون
یونانی (427 تا 430
قبل از میلاد)
یکی
از وحشتناکترین
شیوع ها در
دوران باستان
در دولت – شهر
آتن در یونان
باستان در بین
سالهای 427 تا 430
قبل از میلاد
رخ داد. این بیماری
در آن زمان از
طریق بنادر
موجود و به وسیله
کالاهای
وارداتی به
شهر وارد شد و
به مرگ هزاران
آتنی منجر شد.
این بیماری
تاثیرات مخربی
بر روی اقتصاد
آتن و توان
دفاعی آن داشت
و بسیاری از
مورخین یکی از
علل شکست آتن
در جنگ "Peloponnesian
" را همین
مسئله می
دانند.
اپیدمی
طاعون «مرگ سیاه»
در اروپا (1348 تا 1351
میلادی)
در
سالهای 1348 تا 1351 میلادی
بیماری طاعون یکسوم
جمعیت اروپا
بعنی بیست و
پنج میلیون
نفر را از پای
در آورد.
دامنه ی شیوع
این بیماری
چنان گسترده و
وحشتناک بود
که در تاریخ
با نام «طاعون
سیاه» یا «مرگ سیاه»
از آن یاد میکنند.
طاعون نوعی بیماری
ویژه جوندگان
به خصوص موش
های سیاه است.
اما انسان نیز
به آن دچار میشود.
نشانه های این
بیماری
عبارتند از:
تورم اطراف
گردن و زیر
بغل و کشاله ی
ران- خونریزی
زیرپوستی که
زخم هایی به
نام خیارک را
ایجاد میکند.
در
دوره ای که
فاجعه طاعون سیاه
رخ داد تعداد
کشته ها چنان
زیاد بود که
آنها را به
صورت گروهی
دفن میکردند!
از دست پزشکان
کاری بر نمی
آمد و جا سازی
افراد سالم هم
اثری نداشت.
چون موش ها
همه جا بودند
و بیماری را
به سرعت منتشر
میکردند.
البته وقتی بیشتر
موش ها مردند
شیوع بیماری
در میان
انسانها نیز
به تدریج کاهش
یافت. نرخ مرگ
و میر ناشی از
طاعون سیاه
چنان بالا بود
که حتی ساختار
اجتماعی
اروپا را تغییر
داد.
افراد
سالم به شهرها
رفتند و
روستاها
متروک شدند.
در آن زمان در
خانه ی قربانیان
را با ضربدر
قرمز علامت می
گذاشتند تا
ماموران
افراد ساکن این
خانه ها را از
دیگر ساکنان این
منطقه جدا
کنند. در بسیاری
از موارد
ماموران حتی
خانه هایی را
که افراد زنده
داخل آنها به
سر میبردند
مسدود می
کردند و بدین
ترتیب مردم
زنده به گور می
شدند.
طاعون
در آمریکا
(قرن 16 میلادی)
مردم
بومی قاره آمریکا
به طور کامل
از انسان های موجود
در سایر قاره
ها به دور
بودند و در نتیجه
از بسیاری از
بیماری ها نظیر
طاعون به دور
بودند. اما در
قرن شانزدهم میلادی
و با ورود اولین
اروپایی ها به
این قاره اولین
نشانه های
بروز بیماریهای
مختلفی از
جمله طاعون در
این منطقه
بروز کرد. در
جریان این شیوع
ها بسیاری از
تمدن ها مثل
"آنزک" و "مایا"
تعداد زیادی
از جمعیت خود
را از دست
دادند که از
جمله این
افراد رهبران
نظامی و
اجتماعی این
تمدن ها
بودند. بنا بر
نظر بسیاری از
مورخین این شیوع
در قرن
شانزدهم یکی
از دلایل از
هم پاشیدگی
تمدن های بومی
قاره آمریکا
بوده است.
طاعون
میلان (1629 تا 1631 میلادی)
این
اپیدمی که از
سال 1629 تا 1631 میلادی
در چندین مورد
شیوع پیدا کرد
بیشتر مناطق
شمالی ایتالیا
را تحت تاثیر
قرار داده و
بنا بر آمار
موجود به مرگ 280
هزار نفر منجر
شد. سربازان
آلمانی و
فرانسوی که در
جریان جنگهای
سی ساله در
اروپا از این
مناطق عبور
کردند به
عنوان ناقلان
این بیماری
شناخته شده
اند. شهر میلان
یکی از بزرگترین
قربانیان این
شیوع بود. بنا
بر آمار موجود
چیزی در حدود 60
هزار نفر از
جمعیت 130 هزار
نفری شهر میلان
در این شیوع
جان باختند.
طاعون
مارسی (1720 تا 1722 میلادی)
شیوع
طاعون در شهر
مارسی فرانسه
در قرن هیجدهم
میلادی یکی از
مرگبارترین
موارد شیوع
طاعون در
اروپا در اوایل
این قرن بود.
در سال 1720 میلادی
شیوع این بیماری
در شهر مارسی
و مناطق اطراف
آن 100 هزار نفر
را به کام مرگ
فرستاد. این شیوع
تا سال 1722 میلادی
ادامه داشته و
سپس فروکش
کرد. نکته
جالب و تعجب
برانگیز در این
میان سرعت
بالای جامعه
آن زمان
فرانسه برای
بازیابی موقعیت
خود بود تا
سال های حوالی
1760 میلادی
توانست وضعیت
قبل از شیوع
را دوباره به
دست آورد. در
زمان شیوع
قوانین رفت و
آمد سختی به این
مناطق وجود
داشت و دیواری
نیز به همین
منظور احداث
شده بود.
طاعون
سیاه مارسی در
فرانسه، نقاشی
اثری از گ.ب تیپولو
در سال 1758 میلادی؛
طاعون
سیاه ، سوغاتی
مرگبار
فرانسویان در
مارسی (1720 تا 1722 میلادی)
در
روز 25 ماه مه
سال 1720 میلادی، یک
کشتی بازرگانی
فرانسوی بنام
«گران سن-
آنتوان» وارد
بندر مارسی در
جنوب فرانسه می
شود و در
اسکله پهلو می
گیرد.این کشتی
یک «سرنشین
کور» یا یک
«سوغات
مرگبار» را از
سوریه به همراه
خود دارد،
بنام طاعون.
کشتی «گران
سن- آنتوان»
حامل یک
محموله گران
بهای پارچه
بود. این
پارچه ها
متعلق به
ناخدای کشتی
ژان باپتیست
شاتو و تعدادی
از تجار شهر
مارسی بودند و
باید در
بازارهای
منطقه
لانگدوک توزیع
می شدند. کشتی
قبل از رسیدن
به مارسی در
چندین بندر
منطقه لوانت
(لبنان و سوریه)
امروزی لنگر
انداخته بود
که اپیدمی
طاعون در آن
منطقه شایع
شده بود.
هنگام
بازگشت، یک
مسافر، هفت
ملوان و جراح
کشتی بر اثر
ابتلا به
طاعون می میرند.
ناخدا شاتو در
بندر لیورنو ایتالیا
کشتی را مدت یک
هفته ضد عفونی
میکند، اما این
ضدعفونی با
سهل انگاری
صورت میگیرد.
هنگام ورود به
مارسی، تجار
طماع که می
خواستند هر چه
زودتر محموله
را فروخته و
سود کسب کنند،
اجازه
پهلوگرفتن
کشتی را به
دست آوردند.
در
روز 27 مه 1720 میلادی،
هشتمین ملوان
می میرد ، اما
پزشک بهداری
بندر توجهی به
این موضوع
نشان نمی دهد.
با این حال
کشتی را به
قرنطینه می
فرستد. در اینجا
طمع برای کسب
سود موجب
اشتباهات
جبران ناپذیری
میشود که
سرانجام منجر
به مرگ 50 هزار
نفر از مردم شهر
مارسی و ده ها
هزار نفر دیگر
در شهرهای
تولون ، اکس،
آن، پرووانس و
روستاهای
منطقه
لانگدوک میشود.
محموله های
پارچه که در میان
تار و پود
آنها کک های
حامل باسیل
طاعون لانه
کرده بودند،
در بندر مارسی
تخلیه میشوند.
نخستین
افرادی که در
شهر مارسی به
طاعون مبتلا میگردند،
باربران بندر
بودند که قبل
از اینکه کشتی
«گران سن-
آنتوان» و
سرنشینانش به
قرنطینه
بروند،
محموله پارچه
ها را تخلیه
کرده بودند.
در روزهای
نخست اپیدمی
طاعون مارسی
جان یک یا دو
نفر را میگرفت،
با گذشت زمان
تعداد تلفات
به 40 نفر و سپس 100
نفر رسید. از
روز 22 اوت هر
روز 500 نفر از
اهالی مارسی می
مردند و از 30
اوت این تعداد
به 1000 نفر در روز
رسید. باید
مردم مارسی در
دسته های 100 نفری
می مردند تا
سرانجام
مقامات قبول
کنند که این بیماری
طاعون است که
این گونه
کشتار میکند.
بوی
مرگ بندر مارسی
را گرفته بود.
هنگامی که
سرانجام در
ماه مه سال 1722 میلادی
بیماری طاعون
فروکش کرده و
آتش آن خاموش
می شود از 90
هزار ساکنان
شهر مارسی 50
هزار نفر آنها
بر اثر این بیماری
جان خود را از
دست داده
بودند و تقریبا
همین تعداد نیز
در شهرهای
تولون،
اُکسه، آن،
پرووانس و
روستاهای
منطقه
لانگدوک مرده
بودند. بندر
مارسی به یک
گورستان بزرگ
و وحشتناک تبدیل
شده بود. این
آخرین باری
بود که طاعون
در فرانسه
مشاهده می شد.
طاعون
و شورش در
مسکو (1770 میلادی)
در
اواخر سال 1770 میلادی
اولین نشانه
ها از بروز بیماری
طاعون در کشور
روسیه و در
شهر مسکو نمایان
شد. در بهار 1771 شیوع
بیماری آغاز
شد. مقامات
مسئول در آن
زمان به قرنطینه
افراد بیمار و
همچنین بستن
بسیاری از
بازارها و
حمام های عمومی
مبادرت کردند.
این اقدام
باعث ضربه
خوردن شدید
اقتصادی اهالی
مسکو شد که به
همراه یک
کمبود مواد
غذایی مشکلات
مردم را تکمیل
کرد. این
مشکلات در 17
سپتامبر باعث
تجمعی 1000 نفره
در شهر در
اعتراض به وضعیت
موجود اعتراض
کردند که توسط
ارتش متفرق
شدند. پس از
مدتی نمایندگان
اعزامی دولت
به منطقه با
سفر به شهر و ایجاد
تغییراتی به
بهبود وضعیت
شهر کمک کردند.
وقتی
که «مرگ
سیاه» ، «طاعون سیاه»
ریشهکن
شد (19 دسامبر 1894 میلادی)
طاعون بیماری
واگیرداری
است که میتواند
به سه شکل و به
صورت جدا یا
همزمان با هم
در فرد بیمار
ظاهر شود.
عامل این بیماری
کشنده باسیل یرسینیا
پستیس است که
پس از سالها
پژوهش و تحقیق
درباره این بیماری در
19 دسامبر سال 1894 میلادی
توسط
الکساندر یرسین
کشف شد. انسانها
از طریق نیش
کک آلوده به این
باکتری بیمار
میشوند.
گازگرفتگی
از طریق
جوندگان (موش)
آلوده به
باکتری یا
خوردن جانور
مبتلا به بیماری،
از شایعترین
راههای
انتقال بیماری
است. رایجترین
نوع طاعون،
طاعون ریوی
است که از
انسانی به
انسان دیگر
سرایت میکند.
پس از کشف
عامل بیماری،
میزان مرگ و میر
ناشی از طاعون
به کمتر از 5 درصد
کاهش یافت. تا
قرن نوزدهم میلادی
هیچ راهکار
درمانی برای این
بیماری وجود
نداشت و مردم
در برابر بیماری
طاعون هیچ
راهکار درمانی
نداشتند و به
همین علت همه
ساله بسیاری
از افراد بر
اثر ابتلا به
بیماری طاعون
جان خود را از
دست میدادند.
اما
امروزه آنتیبیوتیکهای
موثری برای
درمان بیماری
طاعون تهیه میشود
که میتواند
قبل از پیشرفته
شدن بیماری از
مرگ افراد مبتلا
به این بیماری
جلوگیری کند.
طاعون خیارکی،
طاعون عفونتی
خون و طاعون ریوی
از شایعترین
انواع طاعون
هستند. اگرچه
طاعون ریوی
نسبت به طاعون
خیارکی نادر
است اما بشدت مُسری و به مراتب
کشندهتر است.
در افراد
مبتلا به
طاعون ریوی
باسیل مولّد
بیماری به طور
مستقیم از طریق
ریه وارد بدن
میشود. این
شکل از بیماران
میتواند از
راه مجرای
تنفسی از فردی
که مبتلا به
طاعون خیارکی
است نیز به
فرد سالم
منتقل شود. در
این گروه از بیماران
دوره نهفتگی بیماری
چند ساعت بیشتر
به طول نخواهد
انجامید. اگرچه
درمان به وسیله
آنتی بیوتیکها
در جلوگیری از
مرگ شمار زیادی
از بیماران
مبتلا به
طاعون موثر
بوده است، اما
طاعون ریوی حتی
با درمان آنتیبیوتیک
هم بسیار
کشنده است و
فرد را در مدت
زمان حداکثر 3
روز از پای درخواهد
آورد.
برای
جلوگیری از
ابتلا به
طاعون خیارکی یک
واکسن وجود
دارد اما این
واکسن تنها
برای افرادی
استفاده میشود
که احتمال
ابتلا به
طاعون در آنها
بیشتر است.
برای این که
واکسن از تاثیر
بیشتری در پیشگیری
از ابتلا به بیماری
برخوردار
باشد باید با
دوز(مصرف) بالا تزریق
شود. البته این
واکسن در
برنامه واکسیناسیون
عمومی نیست و
در حال حاضر
هم ساخته نمیشود.
محققان
کانادایی از
سال 2005 میلادی
در تلاش بودهاند
تا واکسن جدیدی
علیه این بیماری
تهیه کنند.
«مرگ سیاه»
یا طاعون در
قرون 20 و 21 میلادی
به
گزارش
خبرنگار سایت
پزشکان بدون
مرز و به نقل
از پایگاه اینترنتی
المحیط ، “مایکل
بیجن” کارشناس
علوم زیستی در
دانشگاه لیورپول
انگلیس گفت:
در حالی که بیماری
طاعون در بیست
سال گذشته
سالانه بین صد
تا دویست تن
قربانی گرفته
با این حال در
ده سال گذشته
در کشورهای جدیدی
ظهور کرده و
اکنون به آفریقا
رسیده است.
نوعی
باکتری به نام
“ایرسینیا بیستس”
عامل این بیماری
است که منجر
به بزرگ شدن
غدههای
لنفاوی میشود
و در قرون وسطی
به آن مرگ سیاه
میگفتند و
طاعون ریوی
خطرناکتر است
زیرا از شخصی
به شخص دیگر
تنها با سرفه
و یا عطسه
منتقل میشود.
بیجن گفت: با
وجود آنکه
تعداد مبتلایان
به طاعون بین
انسانها کم
است اما نباید
به آن بیتوجه
بود زیرا
انسان قابلیت
مبتلا شدن به
این بیماری و
انتقال آن بین
افراد و سرعت
انتشار آن بسیار
زیاد است.
اخیرا
سازمان
بهداشت جهانی
اعلام کرده
سالانه بین 1000
تا 3000 نفر
مبتلا به
طاعون در جهان
وجود دارد که
بیشتر آنان در
5 ساله گذشته
در کشورهای
"ماداگاسکار"،
"تانزانیا"،
"موزامبیک"،
"مالاوی"،
"اوگاندا"،
"جمهوری
دموکراتیک
کنگو" بوده و ایالات
متحده آمریکا
نیز سالانه ده
تا بیست تن
نمونه مبتلا
به این بیماری
داشته است.
طاعون
سیاه و نقش
هنرمندان
مردمی
ترس
و وحشت از
ابتلا به
طاعون،
ناآگاهی از
چگونگی درمان یا
جلوگیری آن و
مرگ دردناک
افراد طاعونزده
هنرمندان را
از عهد باستان
تا اوایل
اواسط رنسانس
به ابراز
احساسات و توصیف
طاعون برانگیختهاست.
از این رو
تابلوهای
نقاشی، مجسمهها
و آثار زیادی
امروزه میتوانند
اطلاعات
ارزندهای از
وضعیت مردم
قرون گذشته را
در برابر
طاعون (و دیگر
بیماریهای
مسری چون وبا،
سل و تیفوس و ...)
را در اختیار
ما بگذارند.
منابع:
- سایت
"نورنیوز.آی
ار" یا "noornews.ir".
- سایت
"پزشکان بدون
مرز.او اس" یا "pezeshk.us".
- سایت
"برترین ها.آی
ار" یا " bartarinha.ir".
- سایت "تک
بانو.آی ار" یا
"takbanoo.ir".
- سایت
" scinexx.de".
- سایت
" welt.de".
(این
نوشتار تکمیل
خواهد شد،
سروش آذرت/ 10
مهر 1392 / 2 اکتبر 2013 میلادی)
(پژوهش،
گردآوری، تدوین
و پیرایش از
سروش آذرت/ 10
مهرماه 1392 / 2
اکتبر 2013 میلادی)
.................. ................. ............... ............... ............
با
تشکر از هادی
معیری نژاد از
سایت "خبر
آنلاین.آی ار" یا
" khabaronline.ir"، و
از سایت "history.howstuffworks.com"، و
از سایت " scinexx.de"،
و از سایت
"دانشنامه
رشد.آی ار" یا "daneshnameh.roshd.ir"،
و از سایت "پزشکان
بدون مرز.او
اس" یا "pezeshk.us"، و
از سایت
"انجمن زیست
شناسی نمونه
رفسنجان" یا " biosociety.mihanblog."، و از سایت
"نورنیوز.آی
ار" یا "noornews.ir"،
و از سایت
"برترین ها" یا
" bartarinha.ir"، و
از سایت "تک
بانو.آی ار" یا
"takbanoo.ir"، و
از سایت " uni-due.de"،
و از سایت " welt.de" / سایت
حانه و خاطره/
سروش آذرت/ 8 و 10
مهرماه 1392 / 30
سپتامبر و 2
اکتبر 2013 میلادی/