با سلام.

به سایت خانه و خاطره خوش آمدید.

امپراتوری روم

گلادیاتورهای روم؛

ایتالیا (800 قبل از میلاد)

قوم اتروسک تمدنی را در اقیانوس مرکزی و غربی پدید آورد. اتروسک ها یک مجموعه از مناطق شهری را ایجاد کردند.

بنیاد شهر روم (750 قبل از میلاد)

بر اساس افسانه ها، شهر روم بوسیله یک جفت برادر دو قلو، رومولوس و رموس که توسط یک گرگ ماده پرورش یافته بودند، تاسیس شد. شاهان ایتالیا از این زمان عبارتند از:

1- رومولوس (Romulus) از 753 تا 716 قبل از میلاد.

2- نوما پومپیلیوس (Numa Pompilius) از 715 تا 672 قبل از میلاد.

3- تولوس هوستیلیوس (Tullus Hostilius) از 672 تا 640 قبل از میلاد.

4- آنکوس مارسیوس (Ancus Marcius) از 640 تا 616 قبل از میلاد.

5- لوسیوس تارکوینیوس پریسکوس (Lucius Tarquinius Priscus) از 616 تا 578 قبل از میلاد.

6- سرویوس تولیوس (Servius Tullius) از 578 تا 534 قبل از میلاد.

7- تارکوینیوس سوپر بوس (Lucius Tarquinius Superbus) از 534 تا 510 قبل از میلاد. تارکوینیوس سوپر باس، که یک پادشاه ستمگر، بود، از روم بیرون رانده شد و حکومت آن کشور تبدیل به جمهوری گردید.(حکومت مردم بر سرنوشت خود)

سیادت روم بر ایتالیا (275 قبل از میلاد)

از قرن سوم قبل از میلاد، روم تمام ایتالیا را کنترل کرده و توسعه خود را به سمت مدیترانه را آغاز می کند. و تا قبل از قرن دوم میلادی، رومی ها بیشتر نواحی غرب اروپا، شرق نزدیک، و شمال آفریقا را تحت کنترل داشتند. موفقیت امپراتوری روم نتیجه استفاده از لژبون های بسیار ورزیده و تعلیم دیده و مدیریت بسیار موثر آنها بود که از مرکز پایتخت رم، به خوبی کنترل می شد.

لژیونر ارتش روم

ارتش روم از سربازانی به نام لژیونر تشکیل می شد. یک لژیونر خیلی ورزیده بود. او می توانست در یک روز 32 کیلومتر (20 مایل) در حالیکه یک بسته به وزن 40 کیلو گرم حمل می کرد، راه برود. یونیفورم یک لژیوتر او را در نبردها محافظت می کرد، و در عین حال به او امکان می داد که به آسانی حرکت کند.

جنگ اول روم با کارتاژ= کارتاگو (از 264 تا 241 قبل از میلاد)

اولین جنگ روم با کارتاژ(کارتاگو) بخاطر جزیره سیسیل آغاز می شود. گفته میشود کارتاژ یک مستعمره فنیقیه ای در شمال آفریقا بود. در این جنگ روم بر کارتاژ پیروز میشود و جزیره سیسیل، که قبلا تحت سیطره کارتاژی ها بود، بدست رومی ها میآفتد و اولین استان رومی ها نام میگیرد.

دومین جنگ روم با کارتاژ (از 218 تا 201 قبل از میلاد)

در سال 218 قبل از میلاد دومین جنگ از جنگهای روم با کارتاژ آغاز می شود. هانیبال، سردار کارتاژی ابتدا قشونش را با کشتی به قاره اروپا میرساند سپس با فیلهای جنگی خود از کوههای آلپ می گذرد و حمله به ایتالیا را آغاز می کند و در 216 قبل از میلاد در جنگی که بنام «جنگ کانای» معروف شد، هانیبال شکست سنگینی به ارتش روم وارد می کند. اما در سال 202 قبل از میلاد نیروهای هانیبال در جنگ زاما، در شمال آفریقا، بوسیله ارتش روم به فرماندهی سیپیو افریکانوس شکست می خورد. در این جنگ فیلهای جنگی سپاه کارتاژ، که از صدای شیپورهای جنگی رومی ها ترسیده بودند، فرار میکنند و همین باعث شکست کارتاژی ها میشود و در 201 قبل از میلاد جنگ دوم روم با کارتاژ موقتآ بپایان میرسد.

سومین و آخرین جنگ روم با کارتاژ (149 تا 146 قبل از میلاد)

رومیان طی سومین مرحله از جنگهای کارتاژ سپاهیان کارتاژی را کاملا نابود می کنند.

قیام اسپارتاکوس (71 قبل از میلاد)

شورش بردگان گلادیاتور رومی که توسط اسپارتاکوس رهبری می شد توسط کراسوس یکی از سرداران سه گانه روم درهم کوبیده می شود.

جنگهای ژولیوس سزار در گالین (58 قبل از میلاد)

ژولیوس سزار با جنگهایی سرزمین گالین (فرانسه) را ضمیمه خاک روم میکند.

مرگ ژولیوس سزار و آغاز جنگ داخلی (44 قبل از میلاد)

ژولیوس سزار در رم به قتل می رسد. جنگ داخلی آغاز می شود.

پیروزی اُکتاویان بر مارک آنتونی و کلئوپاترا (31 قبل از میلاد)

اکتاویان، پسر خوانده ژولیوس سزار، نیروهای ژنرال رومی مارک آنتونی را شکست می دهد همچنین وی ملکه مصر، کلئوپاترا را در نبرد دریایی اکتیوم ، در مصر شکست میدهد.

اُکتاویان اولین آگوستوس= امپراتور روم (27 قبل ار میلاد)

مجلس سنای روم عنوان اگوستوس (با شکوه) را به اکتاویان می دهد. اکتاویان به عنوان آگوستوس سزار به عنوان اولین امپراتور روم، انتخاب می شود. اکتاویان (از 63 قبل از میلاد تا 24 میلادی)، که به مدت 40 سال بر امپراتوری روم حکومت کرد، مسئولیت اداره آن را با مجلس سنا (گروهی از مسئولین اداره کننده روم)، تقسیم کرد. او از ارتش روم یک نیروی قوی و آموزش دیده ساخت. روم در طول حکومت او دورانی پرُ از صلح و شکوه را پشت سر نهاد. اگوستوس همچنین در مورد حفظ موقعیت خود بعنوان امپراتور خیلی دقت کرد. او یک گارد محافظ ایجاد کرد که به آنها دستمزد خوبی می داد و آنها را گارد پراتور می نامید.

تولد عیسی مسیح (4 قبل از میلاد)

عیسی مسیح در یک استان رومی از یهودیه در جنوب فلسطین به دنیا آمد.

کالیگولا امپراتور دیوانه

اولین امپراتورهای رومی اعضاء خانواده اگوستوس بودند. گایوس سزار (12 تا 41 میلادی)، که به کالیگولا (به معنی پوتینهای کوچک) معروف بود، در سال 37 میلادی به امپراتوری رسید. سربازان ارتش، که پدرش فرماندهی آنان را به عهده داشت، نام مستعار کالیگولا را به او دادند، چرا که او پوتین های سربازی کوچکی به پا می کرد. بعد از آنکه کالیگولا امپراتور شد، سلامتی عقل خود را از دست داد. یکی از وقایعی که توسط تاریخ نگار رومی سیوتاتیوس (69 ـ 104 میلادی) ثبت شده است، توضیح می دهد که کالیگولا به ارتش بسیار آموزش دیده و قدرتمند خود دستور داد در ساحل دریا صدف حلزون جمع کنند. او به اسب مورد علاقه خود لقب کنسول (عنوان یکی از مسئولین رده بالای روم)، داده بود. وی همچنین با خواهر خود، «دروسیلا» ازوداج کرد، اما بعدا او را کشت. اعضاء گارد محافظ او (پراتورها) در سال 41 میلادی، او را به قتل رسانند.

43 میلادی

بریتانیا بوسیله رومیان فتح می گردد.

امپراتور نرون (Emperor Nero)

امپراتور نرون (54 میلادی)

آخرین امپراتوری که به خانواده اگوستوس تعلق داشت، نرون (37 تا 68 میلادی) بود. در سال 54 میلادی، مادر جاه طلب او، آگویپینا (15 ـ 59 میلادی)، شوهر دون خود، امپراتور کلودیوس (10 قبل از میلاد تا 54 میلادی)، را مسموم کرد. در نتیجه پسر 17 ساله او جانشین پدر شد. بعد از آغاز امیدوار کننده حکومت او، نرون بی نهایت بی رحم و فاسد شد. وقتی آگویپینا در زندگی خود سرانه فرزندش دخالت کرد، نرون او را کشت. او به خاطر ضیافت های وحشی خود و توهم او در مورد استعدادش در شعر و موسیقی، شهرت داشت.

رم در آتش 64 میلادی

در سال 64 میلادی، آتش سوزی بزرگی شهر رم را نابود کرد. نرون تظاهر کرد که قصد داشته تا شهر رم را با طرح جدیدی بازسازی کند. بسیاری از مردم رم عقیده دارند که خود نرون عمدا آتش سوزی را آغاز کرده است. اما به هر حال، نرون گروه مذهبی جدید، یا مسیحیان را مقصر دانست و آنها را کشت. مخالفان حکومت نرون آنقدر قدرت گرفتند که او را مجبور کردند در سال 68 میلادی، خود کشی کند.

سال چهار امپراتور

در سال بعد از مرگ نرون، 4 امپراتور بر سر کار آمدند. یک فرمانده نظامی به نام گالبا (3 قبل از میلاد تا 69 میلادی)، ابتدا قدرت را در دست گرفت. گالبا بوسیله گارد پراتور، کشته شد. این گارد اتو (32 ـ 69 میلادی)، (حاکم استان رومی اسپانیا) را به عنوان امپراتور اعلام کرد. لژیون روم که در آلمان مستقر بود، با شنیدن این خبر، فرمانده خود وتیلیوس (15 ـ 69 میلادی)، را به عنوان امپراتور معرفی کردند. وسپاسیان (9 ـ 79 میلادی)، یک فرمانده رقیب، وارد رم شد. او وتیلیوس را کشت و خود امپراتور شد.

انتخابات جانشین

وسپاسیان سنتی را ایجاد کرد که بر اساس آن، یک امپراتور حاکم در طول حکومت خود جانشین خود را انتخاب می کرد. وسپاسیان نظم را به روم بازگرداند. او همچنین یک برنامه ساختمان سازی که شامل استادیوم ورزشی رم بود، آغاز کرد. ساخت این آمفی تئاتر بزرگ که سرگرمیهای عمومی در آن اجرا می شد، در طول حکومت فرزند وسپاسیان، تیتوس (39 تا 81 میلادی)، که بعد از پدرش به امپراتوری رسید، پایان یافت.

70 میلادی

امپراتور تیتوس انقلاب یهودیان فلسطینی را در هم می کوبد و شهر اورشلیم (بیت المقدس) را تصرف می کند.

ترایان (تراجان) 81 میلادی

امپراتور تراجان (53 تا 117 میلادی) در یکی از استانهای روم به نام آیبیریا (اسپانیای امروز) به دنیا آمد. او یک فرمانده نظامی بزرگ بود و در طول حکومتش، امپراتوری روم از نظر وسعت به اوج خود رسید. وی پیروزیهای نظامی خود را با ساخت بناهای یادبود (ستونهای تراجان)، جشن می گرفت. این ستونها بوسیله مجسمه هایی که پیروزیهای معروف او را نشان می دادند، تزئین شده بودند.

هادریان

پسر خوانده تراجان، هادریان (76 ـ 138 میلادی) بعد از او به امپراتوری روم رسید. هادریان بیشتر دوران حکومتش را به مسافرت در استانهای مختلف امپراتوری روم گذراند. او موانع ثابتی در مقابل حمله بربرها که به این سرزمینها روم حمله می کردند، بنا کرد. نمونه چنین بناهای دفاعی، دیوار هادریان، هنوز در شمال غربی انگلیس باقی مانده اند. هادریان همچنین تغییرات زیادی ایجاد کرد که اداره امپراتوری روم را آسان تر می کرد.

امپراتوری استانی

در قرن دوم میلادی، خانواده های حاکم روم، صاحب نفوذ کمتری در امر انتخاب امپراتور بودند. شهروندان استانهای رومی شروع به اشغال پستهای عالی رتبه در دولت و ارتش، کردند. امپراتورهای بعدی روم از استانهای درون امپراتوری روم، انتخاب می شدند.

212 میلادی

یک حکم صادره بوسیله کارکالا حق تابعیت (تبعه شدن) را برای همه آزاده ها (مردان آزاد) که در محدوده امپراتوری روم زندگی می کردند، تضمین می نمود.

285 میلادی

شورش بربرها امپراتوری روم را از شمال تهدید می کرد. امپراطوری بزرگ ایرانی ها نیز از شرق امپراتوری روم را تهدید می کردند. امپراتور دیوکلتیانوس کشور را به دو نیم، عامل امپراتوری شرقی و غربی، تقسیم کرد.

313 میلادی

امپراتور کنستانتین حکم میلان را که آزادی مسیحیت را در سرتاسر قلمرو حکومت تضمین می کرد، صادر کرد.

337 میلادی

کنستانتین غسل تعمید داده می شود و به دین مسیحیت در می آید.

394 میلادی

مسیحیت به صورت دین رسمی در می آید.

410 میلادی

جنگجویان یکی از قبایل بربر به نام، ویزیگوت (گوتهای غربی) به رهبری آلاریک به شهر رم حمله کردند.

452 میلادی

آتیلای هون به ایتالیا حمله می کند.

476 میلادی

آخرین امپراتور روم غربی، رومولوس، بوسیله سربازهای بربر که بر ایتالیا غلبه کرده بودند، بیرون رانده شد.

(ادامه دارد)

بیزانس ، روم شرقی ، قسطنطنیه

بیزانس نام پایتخت بیزانس یا نام پایتخت امپراطوری روم شرقی است که همچنین بر کل امپراطوری اطلاق می شد. این امپراطوری، یعنی امپراطوری بیزانس یا روم شرقی از 330 تا 395 در قسمت شرقی قلمرو روم به وجود آمد و تا سال 1461 میلادی پایدار بود. تاریخ امپراطوری روم شرقی به سه بخش تقسیم می شود :

1- عهد امپراطوری رومی عمومی که دنباله دوران روم باستان است (330 تا 641 میلادی).

2- عهد امپراطوری رومی و یونانی (641 تا 1204 میلادی). در این دوره یونانی و شرقی شدن امپراطوری کاملاً تحقق یافت و عربها و اسلاوها کاملاً مطیع آن شدند.

3- عهد امپراطوری منقسم (1204 تا 1461 میلادی) که در طی آن لاتینیان، بیزانسیان و ترُکان با یکدیگر مشغول نزاع بودند.

بیزانس

پایتخت بیزانس در محل استانبول امروزی در 667 قبل از میلاد به دست یونان بنا شد و به سبب موقعیتی که بر تنگه بُسفر یا تنگه داردانل داشت، از همان ابتدا اهمیت فراوان یافت. در جنگهای پلوپوزی چند بار در میان دو سپاه دست بدست شد تا اینکه در 196 بعد از میلاد در دورة امپراطوری سه وروس رومیها آن را گرفتند. امپراطور کنستانتین اول به بازسازی بیزانس پرداخته و از آن شهر جدیدی ساخته و در سال 330 میلادی آنرا افتتاح و «شهر کنستانتین» یا «کنستانتینُپل» (Konstantinopel) که همان قسطنطنیه (استانبول امروزی) است نام نهاد که بعدها پایتخت امپراطوری روم شرقی گردید.

قسطنطنیه یک بار در جنگهای صلیبی از سوی مسیحیانی که از اروپای غربی آمده بودند و غذا و پوشاکی نداشتند تاراج شد و پس از آن امپراطوری بیزانس به امپراطوری لاتینی به قسطنطنیه و ممالک مستقل تجزیه شد.

در سال 1261 میلادی میخاییل فرمانروای نیقیه، قسطنطنیه را تصرف کرد و امپراطوری قدیمی را تا حدودی تجدید کرد. اما سرانجام در دوره کنستانتین نهم در سال 1453 میلادی قسطنطنیه به تصرف سلطان محمد فاتح، موسس سلسله عثمانیان در آمد و بدین ترتیب امپراطوری هزار ساله بیزانس از بین رفت و دولت عثمانی جانشین آن گردید و نام قسطنطنیه نیز به اسلامبول (شهر اسلام) تغییر یافت. در دنیای اسلام از بیزانس یا قسطنطنیه به عنوان روم یاد میشود. دقیقاً معلوم نیست کی امپراطوری روم شرقی شروع شد. خیلی ها بر این باورند که امپراطور کنستانتین اول ، اولین امپراطور بوزانتین ها باشد. او کسی بود که پایتخت امپراطوری را از روم به بوزانتیوم و یا روم جدید انتقال داد.

چند روز آغازین سلطنت تیودوسیوس اول زمانی بود که اختلاف سیاسی بین شرق و غرب بالا گرفت. و در اواخر سال 476 میلادی، زمانی که رومولوس آوگوستوس، که مطابق روایات آخرین پادشاه روم (غربی) بود از مقامش عزل و روم غربی منقرض شد. برخی دوباره سازی امپراطوری را منتسب به هیلاریوس می دانند زمانی که ، حروف و القاب لاتین جای حروف و القاب یونانی را گرفته بود. در هر حالتی تغییرات کلی در حدود سال 330 بود، زمانیکه قسطنطینه به عنوان پایتخت جدید انتخاب شده بود. روند یونانی شدن و افزایش مسیحیت از قبل در جریان بود. امپراطوری رسماً در سال 1453 میلادی و بعد از سقوط قسطنطینه به دست ترکان عثمانی پایان یافت. با این وجود قوانین یونانی تا سالها بعد از آن در سرزمینهای تحت سلطه امپراطوری، تا سال 1460 (در زمان سقوط موستراس) و 1461 میلادی (و سقوط تربیززوند) استفاده می شد.

منابع:

- سایت "دانشنامه رشد" یا " daneshnameh.roshd.ir".

- سایت "eyewitnesstohistory.com".

- سایت "tribunesandtriumphs.org".

(این نوشتار همچنین تکمیل خواهد شد)

(پژوهش، گردآوری، تدوین و پیرایش از سروش آذرت: 25 آذر 1392/ 16 دسامبر 2013 میلادی)

............... ................. ............... ............... ............

با تشکر از سایت "دانشنامه رشد.آی ار" یا " daneshnameh.roshd.ir"، و از سایت "eyewitnesstohistory.com"، و از سایت "tribunesandtriumphs.org"، / سایت خانه و خاطره / سروش آذرت / 25 آذر 1392/ 16 دسامبر 2013 میلادی/